Η ιδανική διατροφή για ενίσχυση του ανοσοποιητικού

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Με τις εξελίξεις του κορονοϊού να τρέχουν, έρχεται πάλι ο ρόλος της διατροφής στην επιφάνεια. Εκτός από την πολύ καλή ατομική υγιεινή, η διατροφή έρχεται να βάλει ένα ακόμα κομμάτι στο παζλ της προστασίας.

Πριν αναλύσουμε συστατικά της διατροφής που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, πρέπει πάντα να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα την άμυνα του οργανισμού και δεν πρέπει να λησμονούνται. Αυτοί είναι το υπερβάλλον βάρος, το κάπνισμα, η έλλειψη ύπνου, η καθιστική ζωή και η αποφυγή του ήλιου.

Κάθε παράγοντας από τους ανωτέρω επηρεάζει με διαφορετικούς βιολογικούς μηχανισμούς το ανοσοποιητικό σύστημα και επιπλέον, συγκεκριμένα συστατικά της διατροφής σχετίζονται άμεσα με την λειτουργία του.

Γιατί η άσκηση ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό;

Προβιοτικά 

Η κατάσταση του εντερικού σωλήνα αποτελεί κλειδί, τόσο για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό, όσο και για την γενικότερη υγεία, για αυτόν τον λόγο το έντερο θεωρείται ο δεύτερος εγκέφαλος του σώματος. 1 τρις βακτήρια επηρεάζουν εκτός από την πέψη και την απορρόφηση, και την πρώτη γραμμή άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού.

Γρήγορο φαγητό, κάπνισμα, αλκοόλ και αντιβιοτικά καταστρέφουν την εντερική χλωρίδα με πολλαπλές επιπτώσεις στο ανθρώπινο σώμα. Ενσωματώστε λοιπόν στην διατροφή καλές πηγές προβιοτικών και θα κάνετε το πιο σημαντικό βήμα. Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το γιαούρτι, ξινόγαλα, ελιές, το κεφίρ, το τέμπε (παρασκευάζεται από σπόρους σόγιας), το κομπούχα (ζυμωμένο τσάι) και ζυμωμένα λαχανικά, όπως το λάχανο και το τουρσί. Αυξήστε επιπλέον και τα πρεβιοτικά, τα οποία είναι ένας τύπος ινών που τρέφουν τα βακτήρια του εντέρου, όπως σπαράγγια, σκόρδο, αγκινάρες, κρεμμύδι, πράσο, ραδίκια.

Βιταμίνη Α και καροτενοειδή

Προσθέστε στην διατροφή σας τροφές πλούσιες σε βήτα-καροτένιο και άλλων καροτενοειδών, όπως: Βερίκοκα, σπαράγγια, παντζάρια, μπρόκολο, πράσινες πιπεριές, λάχανο, μάνγκο, νεκταρίνια, ροδάκινα, κολοκύθα, σπανάκι, γλυκοπατάτα, μανταρίνια, ντομάτες. Μη ξεχνάτε βέβαια τα καρότα, εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών, βήτα καροτίνης και λιγνίνης, συστατικά απαραίτητα για υγιή κυτταρική ανάπτυξη και ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Πλούσια επίσης σε φυλλικό οξύ, μπορούν να αποτελέσουν ιδανικό σνακ και να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, μιας και είναι ιδιαίτερα χορταστικά. Η λύση μέγα δόσεων από συμπληρώματα δεν είναι η λύση και ο ιδανικός τρόπος πρόσληψης παραμένει η τροφή.

Τροφές που “θωρακίζουν” το ανοσοποιητικό

Ψευδάργυρος

Τα στρείδια είναι μακράν η καλύτερη πηγή ψευδαργύρου, ενός απαραίτητου μικροστοιχείου για την κυτταρική ανοσία και την συνολική άμυνα του οργανισμού. Αν δεν είστε λάτρεις του συγκεκριμένου τροφίμου, καλές πηγές είναι επίσης το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά.

 Βιταμίνη D

O σολομός, αλλά και άλλα λιπαρά ψάρια όπως η ρέγκα, οι σαρδέλες και ο τόνος θεωρούνται οι καλύτερες διαιτητικές πηγές τις πολύτιμης βιταμίνης D. Νέες έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη D διαδραματίζει ρόλο ορμόνης στον οργανισμό και η έλλειψη της σχετίζεται με πλήθος ασθενειών, από κατάθλιψη ως καρκίνο. Το παράδοξο με την βιταμίνη D είναι το γεγονός ότι παρόλο που την συνθέτει ο οργανισμός (με απαραίτητη προϋπόθεση την ηλιακή ακτινοβολία), εντούτοις μεγάλο μέρος του πληθυσμού (ακόμα και στην ηλιόλουστη Ελλάδα), παρουσιάζει έλλειψη. Ανάμεσα στην πολύωρη ηλιοθεραπεία και την πλήρη αποφυγή, βρείτε την χρυσή τομή και εκτεθείτε καθημερινά, τουλάχιστον για μισή ώρα στον ήλιο. Αν δεν μπορείτε να κάνετε αυτό, το συμπλήρωμα D3 ίσως κριθεί απαραίτητο.

Βιταμίνη C

Η πλέον γνωστή βιταμίνη C δεν θα μπορούσε να λείπει, αφού επιτελεί κύριες μεταβολικές λειτουργίες του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Να πούμε μόνο ότι η εν λόγω βιταμίνη δεν βρίσκεται μόνο στο πορτοκάλι, αλλά και σε αρκετά άλλα τρόφιμα, όπως μούρα, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, πεπόνι, κουνουπίδι, γκρέιπφρουτ, κατσαρό λάχανο, ακτινίδιο, μάνγκο, τα νεκταρίνια, πιπεριές, γλυκοπατάτες, φράουλες, ντομάτες.

Η Μαρία Πολύζου γράφει για το τρέξιμο στις μέρες του Κορωνοϊού

Βιταμίνη Ε 

Η δομή της συγκεκριμένης βιταμίνης της προσδίδει μια πολύ σημαντική αντιοξειδωτική ικανότητα. Η κύρια λειτουργία της είναι η διατήρηση της ακεραιότητας των κυττάρων και της φυσικής σταθερότητας τους. Επειδή το οξειδωτικό στρες καταστρέφει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την χρησιμότητα της. Καλές πηγές βιταμίνης Ε είναι τα φυτικά έλαια, η μαργαρίνη, το μπρόκολο, οι ξηροί καρποί και το ακτινίδιο.

Τέλος να γνωρίζεται ότι το γνωστό ρητό «φάε πολύ να δυναμώσεις», οι πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι δεν ισχύει. Μεγάλες ποσότητες φαγητού επηρεάζουν αρνητικά την λειτουργία του ανοσοποιητικού, άρα μικρές ποσότητες φαγητού, υγιές και σταθερό βάρος, θα σας προστατέψουν πολύ πιο αποδοτικά.

Διαβάστε επίσης: Μύθοι και πραγματικότητα για τις δίαιτες αποτοξίνωσης

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και συνεργάτης του runnfun.gr. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. 

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Previous ArticleNext Article

Η εξέλιξη του αθλητισμού από τα παραδοσιακά αθλήματα στα esports

Τα αθλήματα αποτελούσαν ανέκαθεν βασικό μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού. Ξεκινώντας από την αρχαιότητα περισσότερο ως τελετουργίες, μετατράπηκαν σε οργανωμένους αγώνες που παρακολουθούμε ακόμη και σήμερα.

Μάλιστα, καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, ο ορισμός του τι ορίζεται ως άθλημα, συνεχίζει να διευρύνεται, αγκαλιάζοντας όχι μόνο τις σωματικές δραστηριότητες αλλά και τις πνευματικές. Πάμε λοιπόν να δούμε πώς τα αθλήματα εξελίχθηκαν με το πέρασμα του χρόνου και πώς αρκετές ψυχαγωγικές δραστηριότητες κατάφεραν να αναγνωριστούν επίσημα ως αθλήματα.

Η αρχή των παραδοσιακών αθλημάτων

Τα παραδοσιακά αθλήματα έχουν τις ρίζες αρκετά πίσω στην ιστορία, με τα πρώιμα αθλήματα να εμφανίζονται από τους αρχαίους ακόμη πολιτισμούς, όπου οι φυσικοί αγώνες αποτελούσαν θεμελιώδη πτυχή του πολιτισμού και της κοινωνίας. Από τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ελλάδα, οι οποίοι ξεκίνησαν το 776 π.Χ., μέχρι τους σύγχρονους διεθνείς αγώνες, όπως είναι το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA και οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, οι διοργανώσεις αυτές χαρακτηρίζονται από σωματική αντοχή, δύναμη και δεξιότητα.

Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονταν στην Ολυμπία και αποτελούσαν πολύ περισσότερα από μια επίδειξη αθλητικής ικανότητας. Συγκεκριμένα, τα αγωνίσματα αυτά θεωρούνταν ως θρησκευτική γιορτή, αφιερωμένη προς τιμήν του Δία. Αυτοί οι αγώνες περιλάμβαναν μια ποικιλία αγωνισμάτων, όπως τρέξιμο, πάλη, πυγμαχία και αρματοδρομίες, δίνοντας έμφαση στο ελληνικό ιδεώδες της αρετής, τόσο στο σώμα όσο και στο πνεύμα.

Καθώς οι κοινωνίες εξελίσσονταν, το ίδιο συνέβαινε και με τη φύση και το εύρος των παραδοσιακών αθλημάτων. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο παρατηρήθηκε η άνοδος των τουρνουά και των κονταρομαχιών στην Ευρώπη, όπου οι ιππότες επιδείκνυαν τις πολεμικές τους ικανότητες και την ανδρεία τους. Μέχρι τον 19ο αιώνα, πολλά από τα αθλήματα που αναγνωρίζουμε σήμερα άρχισαν να επισημοποιούν τους κανόνες και τις δομές τους, οδηγώντας στη δημιουργία οργανωμένων πρωταθλημάτων και διεθνών διαγωνισμών.

Η εξέλιξη του αθλητισμού στη σύγχρονη μορφή του

Οι σύγχρονες διεθνείς διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA και οι Ολυμπιακοί Αγώνες, αποτελούν το αποκορύφωμα των αθλητικών επιτευγμάτων. Το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1930, συγκεντρώνει τις καλύτερες εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες του κόσμου κάθε τέσσερα χρόνια. Ομοίως, οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, που αναβίωσαν το 1896 από τον Pierre de Coubertin, συγκεντρώνουν αθλητές από όλο τον κόσμο για να διαγωνιστούν σε ένα ευρύ φάσμα αθλημάτων, καλλιεργώντας ένα πνεύμα παγκόσμιας ενότητας και συνεργασίας.

Αυτές οι εκδηλώσεις γιορτάζουν την ανθρώπινη φυσική κατάσταση και ενισχύουν το αίσθημα ενότητας και εθνικής υπερηφάνειας. Οι αθλητές προπονούνται σκληρά για να διαπρέψουν σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, ο στίβος και η κολύμβηση και το τρέξιμο στον Μαραθώνιο, αφιερώνοντας χρόνια από τη ζωή τους για να τελειοποιήσουν τις ικανότητές τους. Οι επιδόσεις τους όχι μόνο αναδεικνύουν τις ατομικές και ομαδικές τους ικανότητες στην παγκόσμια σκηνή, αλλά και εμπνέουν εκατομμύρια φιλάθλους, προωθώντας τις αξίες της πειθαρχίας, της επιμονής και του αθλητικού πνεύματος.

Η εμφάνιση των ηλεκτρονικών αθλημάτων

Τα τελευταία χρόνια, τα ηλεκτρονικά αθλήματα έχουν αυξηθεί ραγδαία σε δημοτικότητα, σπάζοντας τα όρια μεταξύ των σωματικών αθλημάτων και του πνευματικού ανταγωνισμού. Τα ηλεκτρονικά αθλήματα περιλαμβάνουν ανταγωνιστικά παιχνίδια, όπου παίκτες και ομάδες αναμετρώνται σε video games, όπως το «League of Legends», το «Dota 2» και το «Fortnite». Αυτοί οι διαγωνισμοί απαιτούν γρήγορα αντανακλαστικά, στρατηγική και ομαδικό πνεύμα, όμοια με τα παραδοσιακά αθλήματα. Οι αθλητές των esports προπονούνται επίσης επί ώρες, βελτιώνοντας τις ικανότητές τους, ώστε για να διαγωνιστούν σε τουρνουά που προσελκύουν εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.

Το πόκερ εξελίσσεται σε ένα από τα δημοφιλέστερα esports

Το πόκερ αποτελεί ένα από τα κορυφαία παιχνίδια με χαρτιά στον κόσμο, το οποίο συνδυάζει το στοιχείο του ανταγωνισμού με τη στρατηγική και τις δεξιότητες. Αν και αρχικά ξεκίνησε ως ένα χόμπι, πλέον έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή και αναγνωρισμένα esports, σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, η πολυπλοκότητα του παιχνιδιού, η οποία απαιτεί από τους παίκτες να διαβάζουν τους αντιπάλους, να υπολογίζουν τις πιθανότητες και να λαμβάνουν στρατηγικές αποφάσεις υπό πίεση, έχει κατατάξει το poker σε ένα από τα μεγαλύτερα αθλήματα.

Ειδικότερα, από ένα περιστασιακό παιχνίδι στις αίθουσες των καζίνο, το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει εξελιχθεί σε μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη δραστηριότητα, με επαγγελματίες παίκτες και διεθνή τουρνουά να προσελκύουν το ενδιαφέρον εκατομμύρια θεατών. Μάλιστα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την κυκλοφορία σύγχρονων πλατφορμών, οι παίκτες μπορούν πλέον να συμμετέχουν σε κορυφαίες διοργανώσεις poker online, αντί να χρειάζεται να ταξιδεύουν σε άλλες πόλεις και χώρες.

Επιπρόσθετα, η αναγνώριση του πόκερ ως αθλήματος, ενισχύθηκε με την ένταξή του στη Διεθνή Ένωση Αθλημάτων Μυαλού (IMSA), μαζί με παιχνίδια όπως το σκάκι και το μπριτζ. Η αναγνώριση αυτή υπογραμμίζει τις πνευματικές απαιτήσεις του παιχνιδιού και το υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού που συνεπάγεται.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Ενυδάτωση για δρομείς και τριαθλητές: Τα λάθη, τα προβλήματα και οι λύσεις

Γράφει ο Νίκος Καφετζόπουλος*

Κανένας παράγοντας δεν επηρεάζει τόσο άμεσα έναν αθλητή, όσο η ενυδάτωση. Η αθλητική απόδοση μειώνεται δραστικά όταν σημειωθεί απώλεια υγρών της τάξης του 2% του σωματικού βάρους (π.χ. αθλητής των 75 κιλών, να χάσει 1,5 κιλό του βάρους του).

Παρά τη μεγάλη της σημασία, πολύ συχνά υποτιμάται από τους αθλητές, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Δεν είναι πάντα εφικτό βέβαια να αναπληρωθεί εξ’ ολοκλήρου αυτή η απώλεια, αλλά στόχος είναι να γίνεται η μέγιστη δυνατή αναπλήρωση, ώστε να αποφεύγεται η αφυδάτωση.

Πολλοί αθλητές κάνουν το λάθος να περιμένουν να διψάσουν για να ξεκινήσουν να καταναλώνουν υγρά. Θα πρέπει να γνωρίζουν όμως ότι το αίσθημα της δίψας δεν είναι το πιο ασφαλές «σήμα», για να αντιληφθεί κανείς τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης και την ανάγκη πρόσληψης νερού. Υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης να µην αντικατοπτρίζονται στο αίσθημα της δίψας. Κοινώς, είναι πολύ πιθανό να είναι κανείς αφυδατωμένος και να µη διψάει.

Αφυδάτωση και αθλητική απόδοση

Οι επιπτώσεις της αφυδάτωσης δεν περιορίζονται µόνο στην αναστολή της απόδοσης, αλλά είναι ικανές να προκαλέσουν επικίνδυνες θερμικές βλάβες, όπως η θερμοπληξία. Οι κύριες αιτίες που η αφυδάτωση επηρεάζει την αθλητική απόδοση είναι οι εξής:

  • μείωση του όγκου πλάσματος αίματος
  • μειωμένη επιδερμική ροή αίματος
  • μειωμένη εφίδρωση
  • μειωμένη διασπορά θερμότητας
  • αυξημένη θερμοκρασία πυρήνα
  • αυξημένη χρήση γλυκογόνου

Η αφυδάτωση προκαλεί πτώση του όγκου πλάσματος, μείωση της φλεβικής επιστροφής του αίματος στην καρδιά και τελικά μείωση της πλήρωσης της καρδιάς. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες επιφέρουν μείωση της μέγιστης καρδιακής παροχής και της μέγιστης πρόσληψη οξυγόνου (VO2max) με αποτέλεσμα την κόπωση και την μειωμένη δυνατότητα παραγωγής έργου. Επιπλέον, η αφυδάτωση περιορίζει την ικανότητα του σώματος να μεταφέρει θερμότητα από τους μυς στην επιφάνεια του δέρματος, και τελικά στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα την μη ικανοποιητική θερμορύθμιση.

Η διαδικασία της εφίδρωσης και κατά συνέπεια η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος εξαρτώνται από τα επαρκή επίπεδα υδάτωσης πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα φυσιολογικά επίπεδα υγρών στο σώμα εξασφαλίζουν σταθερό όγκο αίματος, γεγονός που επιφέρει διπλό όφελος για τον οργανισμό. Αφενός εξασφαλίζεται ο απαιτούμενος ρυθμός εφίδρωσης, αφετέρου η σταθερή αιμάτωση των μυών (μεταφορά οξυγόνου) για την παραγωγή έργου. Όταν οι ανάγκες σε υγρά δεν ικανοποιούνται, προκαλείται μια σειρά θερμικών διαταραχών, όπως:

  • Κράμπες: ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί των ενεργών μυών
  • Εξάντληση: ασθενής και γρήγορη καρδιακή συχνότητα, χαμηλή αρτηριακή πίεση, κεφαλαλγία, ζάλη, μειωμένη εφίδρωση
  • Θερμοπληξία: απώλεια θερμορυθμιστικών μηχανισμών, υπερβολική άνοδος της σωµατικής θερμοκρασίας, παύση εφίδρωσης, ξηρό και ζεστό δέρμα, κυκλοφορική καταπληξία, βλάβη κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ενυδάτωση και αθλητικά ποτά για τριαθλητές και δρομείς

Συστάσεις για την πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια της άσκησης

Η βέλτιστη κατάσταση υδάτωσης μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση  150-350 ml υγρών σε μεσοδιαστήματα 15-20 λεπτών, αρχίζοντας από την έναρξη της άσκησης. Για αθλητικά γεγονότα μεγάλης έντασης που διαρκούν περισσότερο από μία ώρα συστήνεται η κατανάλωση 600 – 1.200 ml/ ώρα διαλύματος που να περιέχει υδατάνθρακες σε συγκεντρώσεις 4% – 8%.

Όσον αφορά την αναπλήρωση ηλεκτρολυτών (κυρίως νατρίου), αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι ακόμα και σε επίπονες, παρατεταμένες δραστηριότητες όπως ο μαραθώνιος, η προσθήκη ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα και τελικά την εμφάνιση ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Οι μικρές ποσότητες, όπως αυτές που περιέχονται στα εμπορικά αθλητικά ποτά είναι επαρκείς και δεν φαίνεται να είναι επιζήμιες. Αυτό που πρέπει να κάνει ο αθλητής είναι να αλατίζει επαρκώς το φαγητό του, αφού ένα συνηθισμένο αλατισμένο γεύμα περιέχει 2-3 γραμμάρια νατρίου, ποσότητες επαρκείς για την κάλυψη των απωλειών.

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του:

Photos: FOTOTrexoume
Πηγή: xterragreece.com

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

x
Send this to a friend