Blogs

Τι είναι η «ψυχολογική ροή» και πώς επηρεάζει την απόδοση των αθλητών

Avatar
Το τρέξιμο είναι... μεταδοτικό!
Της Φρώσος Πατσού*
Πολλές φορές όταν ζητείται από τους αθλητές/τριες να περιγράψουν πώς ένιωσαν στον πιο ευχάριστο γι’ αυτούς αγώνα οι πιο συνηθισμένες απαντήσεις είναι ότι «ήμουν πολύ συγκεντρωμένος», «έλεγχα τα συναισθήματα μου», «δεν αισθανόμουν σχεδόν καθόλου κόπωση», «ήμουν απόλυτα απορροφημένος στο έργο που είχα να εκτελέσω», «είχα διαυγή σκέψη», «δεν σκεφτόμουν το αποτέλεσμα αλλά ευχαριστιόμουν τη στιγμή και αυτό που έκανα».
Με ένα γενικό όρο όλα τα προηγούμενα θα μπορούσαν να αναφερθούν ως Θετικά Συναισθήματα ή αλλιώς Ροή κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Ο όρος «Ψυχολογική Ροή» έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στον αθλητισμό και οι ερευνητές της Εφαρμοσμένης Αθλητικής Ψυχολογίας δείχνουν τεράστιο ενδιαφέρον για το πώς θα καταφέρουν να κάνουν τον αθλητή/τρια να βιώσει μια τέτοια κατάσταση κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Το αίσθημα της Ροής (Flow) βιώνεται από τον καθένα μας όταν επιδιδόμαστε σε μια ευχάριστη και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα μόνο για χάρη της και για κανένα άλλο σκοπό ή στόχο και αποτελεί μια ιδανική ψυχολογική κατάσταση. Όλοι μπορούμε να θυμηθούμε παιχνίδια και δραστηριότητες που κάναμε μόνοι μας ή με παρέα και οι οποίες μας ευχαριστούσαν τόσο πολύ που επιδιώκαμε να τις επαναλάβουμε καθημερινά μόνο και μόνο για την ευχαρίστηση μας και γι’ αυτό που νιώθαμε.
Υπό αυτή την έννοια ένας αθλητής μπορεί να κάνει ένα προσωπικό ρεκόρ αλλά να μην νιώθει εκείνη τη στιγμή ότι η όλη εμπειρία ήταν κορυφαία. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι αθλητές/τριες αναφέρουν μετά την επίτευξη κάποιου ρεκόρ ότι δεν περίμενα να δω το χρόνο που είδα γιατί δεν κατάλαβα την ώρα του αγώνα ότι ήμουν σε τόσο καλή κατάσταση. Η έννοια της Ροής λοιπόν δεν συνδέεται πάντα με το ατομικό ρεκόρ.
Ο Csikszentmihalyi υποστηρίζει ότι αν το άτομο θα βρεθεί σε ροή ή όχι εξαρτάται  από την ικανότητά του να μετατρέπει μια αγχώδη ή αντίστοιχα βαρετή κατάσταση σε προκλητική και ενδιαφέρουσα. Κατά συνέπεια αν ο αθλητής/τρια αισθανθεί ότι ο αγώνας που πρόκειται να εκτελέσει είναι πιο εύκολος ή πιο δύσκολος από τις ικανότητες του θα βιώσει απάθεια ή άγχος αντίστοιχα. Αν όμως υπάρχει ισορροπία μεταξύ αγώνα και δεξιοτήτων τότε το άτομο θα βρεθεί σε ψυχολογική ροή κάτι το οποίο είναι ζητούμενο.
Οι έρευνες δείχνουν ότι:
•Η ανάπτυξη και η βελτίωση των ικανοτήτων μέσω της προπόνησης,
•Οι ιδανικές συνθήκες περιβάλλοντος,
•Η βελτίωση της συγκέντρωσης και της προσοχής,
•Η αύξηση της αυτοπεποίθησης,
•Η θετική αλληλεπίδραση με τους σημαντικούς άλλους (προπονητής, συναθλητές, παράγοντες κ.τ.λ.), και
•Η δημιουργία εμπειρίας
βελτιώνουν και αυξάνουν το flow στον αγώνα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι σύνηθες το φαινόμενο ο αθλητής/τρια να τροποποιεί τις σκέψεις του στον αγώνα και ενώ αρχικά να βιώνει υψηλά θετικά συναισθήματα και ροή, στη συνέχεια για διάφορους λόγους όπως π.χ. η εμφάνιση σε υψηλή θέση ενός outsider ή ένας τραυματισμός να τον/την κάνουν να αλλάζει την εμπειρία του και τα συναισθήματα του να μετατρέπονται σε αρνητικά με αποτέλεσμα τη μείωση της ροής.
Από την πιο απλή δραστηριότητα που μπορεί να είναι ένα απολαυστικό γεύμα ή η παρακολούθηση κάποιου αγώνα της αγαπημένης μου ομάδας (micro-flow), έως και τις πιο σύνθετες δραστηριότητες όπως π.χ. η συμμετοχή σε έναν πολύ δύσκολο αγώνα (macro flow) η Ψυχολογική Ροή αποτελείται από εννέα (9) βασικά χαρακτηριστικά:
1.Iσορροπία προκλήσεων – δεξιοτήτων  (challenge-skill balance): Είναι η διαδικασία όπου το άτομο-αθλητής αισθάνεται ότι είναι ικανό να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που απορρέουν από τις συνθήκες του αγώνα επειδή έχει τις κατάλληλες δεξιότητες και είναι ικανό να το κάνει. Π.χ. «Ξέρω ότι ο αντίπαλος είναι δύσκολος αλλά είμαι ικανός να τον αντιμετωπίσω»
2.Ταύτιση ενέργειας – επίγνωσης (action awareness mergin): Το άτομο κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός έργου κατά τη διάρκεια του αγώνα νιώθει αναπόσπαστο κομμάτι του και εκτελεί αυτόματες κινήσεις. Π.χ «Δεν χρειαζόταν να σκεφτώ κάτι – όλα γίνονταν αυτόματα»
3.Σαφείς στόχοι (clear goals): Π.χ. «Ήξερα επακριβώς τι είχα να κάνω».
4.Σαφής ανατροφοδότηση (unambiguous feedback): Π.χ. «Καταλάβαινα πάρα πολύ καλά κατά τη διάρκεια του αγώνα αν ήμουν καλός/ή»
5.Συγκέντρωση στο επιτελούμενο έργο (concentration on the task): Π.χ. «Ήμουν απόλυτα συγκεντρωμένος σε αυτό που έκανα»
6.Αίσθηση ελέγχου (sense of control): Το άτομο νιώθει ότι είναι ικανό  να κατευθύνει τις ενέργειες του για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Π.χ. «Ένιωθα ότι είχα τον απόλυτο έλεγχο για αυτό που έκανα».
7.Απώλεια αυτοσυνειδητότητας (loss of self-consciousness): Ο αθλητής/τρια ταυτίζεται απόλυτα με το επιτελούμενο έργο και το εκτελεί με σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Π.χ. «Δεν είχα αμφιβολία για την ικανότητα μου να επιτύχω στον αγώνα».
8.Μετασχηματισμός του χρόνου (transformation of time): Π.χ. «Ένιωθα σαν ο χρόνος να μην κυλούσε όσο αγωνιζόμουν».
9.Αυτοτελής εμπειρία (autotelic experience): Π.χ. «Πραγματικά ευχαριστήθηκα τα πάντα»
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μου, όπως για παράδειγμα το υψηλό άγχος προδιάθεσης, ο τύπος του αθλήματος, η δυσκολία και η σημαντικότητα του αγώνα, η αυτοπεποίθηση, η πίστη στις ικανότητες μου και η υψηλή εσωτερική παρακίνηση είναι παράγοντες που επηρεάζουν τη ροή.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η υποκειμενική εμπειρία, το πώς δηλαδή το άτομο αντιλαμβάνεται τόσο τις ικανότητες του όσο και τις συνθήκες που απορρέουν από την πρόκληση που αντιμετωπίζει είναι εκείνα τα στοιχεία που αυξάνουν ή μειώνουν τα θετικά συναισθήματα και κατ΄ επέκταση την αίσθηση της ψυχολογικής ροής σε έναν αγώνα. Το άγχος, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και η μικρή πίστη στον εαυτό και τις ικανότητες μας δεν βοηθούν στο να έρθουμε σε κατάσταση ροής στον αγώνα.
ΦΡΟΣΩ ΠΑΤΣΟΥ, M.Sc. Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτιδα Εθνικής Ομάδας Στίβου, Τηλ.: 6982.89.28.32, www.idealpsychology.gr
References:
Emerson, H. (1998). Flow and Occupation. A review of the literature. Canadian Journal of Occupational Therapy 65, 37-44.
Σταύρου, Ν. (2012). Ψυχολογική Ροή: Διαστάσεις, διακριτά σημεία και σχέσεις στον αγωνιστικό αθλητισμό. Κινησιολογία, 49-57.
Previous ArticleNext Article

Οι δίαιτες που δεν πρέπει να ακολουθήσεις ποτέ!

Avatar
Οι δίαιτες που δεν πρέπει να ακολουθήσεις ποτέ!

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πολύ έντονο ενδιαφέρον των ανθρώπων για τη διατροφή, την άσκηση και γενικά για την ευεξία. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει και ένα μεγάλο άλμα στην διατροφική παραπληροφόρηση και στις διατροφικές μόδες-δίαιτες, οι οποίες υπόσχονται πολύ γρήγορη και εύκολη απώλεια βάρους.

Ας δούμε τις δίαιτες που δεν πρέπει να ακολουθήσεις.

Δίαιτα αποτοξίνωσης

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης ισχυρίζονται πως μπορούν να επιτύχουν ταχύτατη απώλεια βάρους, βελτιωμένη πέψη, απόκτηση ενέργειας, ενισχυμένο ανοσοποιητικό, απομάκρυνση της κυτταρίτιδας κα. Τέτοιες δίαιτες μπορεί να έχουν διάρκεια μία ημέρα ή ακόμα και ένα μήνα και μπορεί να περιλαμβάνουν νηστείες, αποκλειστική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, αποκλεισμό γαλακτοκομικών και δημητριακών, καθώς και λήψη ροφημάτων ή σκευασμάτων αποτοξίνωσης.

Διατροφικό σχόλιο: Η ιδέα της αποτοξίνωσης είναι ανούσια καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός έχει ένα πολύ καλά εξελιγμένο σύστημα αποτοξίνωσης. Διαθέτει δικούς του μηχανισμούς και πλήθος οργάνων όπως οι νεφροί, το ήπαρ, το έντερο και το δέρμα για να «αποτοξινώνεται» και να αποβάλλει συνεχώς άχρηστες ουσίες, τοξίνες, αλκοόλ, νεκρά κύτταρα, βακτήρια, χημικά από την ατμοσφαιρική ρύπανση κ.λπ.

Συμπέρασμα: Παρότι μπορεί να ενθαρρύνουν ορισμένες σωστές διαιτητικές συνήθειες, όπως το να τρώτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, είναι καλύτερο να απολαμβάνετε μια διατροφή με ποικιλία και ένα δραστήριο τρόπο ζωής, παρά να ακολουθήσετε μια δίαιτα αποτοξίνωσης. Δεν υπάρχουν φάρμακα, ροφήματα ή γενικά σκευάσματα που κάνουν κάποια μαγική δουλειά καθώς τη δουλειά αυτή την αναλαμβάνει ο ίδιος μας ο οργανισμός. Όσο αναμενόμενο και αν ακούγεται οι μοναδικοί τρόποι για παραμείνει κάποιος υγιής είναι μια φυσιολογική διατροφή με ποικιλία και ένας συνηθισμένος τρόπος άσκησης.

Αλκαλική διατροφή

Οι υποστηρικτές αυτής της δίαιτας ισχυρίζονται ότι πρέπει να καταναλώνονται μόνο αλκαλικές τροφές και όχι όξινες. Αυτό θα βοηθήσει στην αλλαγή της ισορροπίας του pH στο αίμα και στη μείωση των κινδύνων για την υγεία. Αυτή η δίαιτα μπορεί θα θεραπεύσει την οστεοπόρωση, ακόμη και τον καρκίνο, ισχυρίζονται κάποιοι!

Διατροφικό σχόλιο: Δυστυχώς, αυτή η δίαιτα βασίζεται σε μια βασική παρεξήγηση της ανθρώπινης φυσιολογίας. Το pH των τροφών που καταναλώνουμε δεν έχει αντίκτυπο στο pH του αίματος μας – ευτυχώς! Το ανθρώπινο σώμα είναι τέλεια ικανό να διατηρεί το αίμα μέσα σε ένα πολύ συγκεκριμένο εύρος pH (μεταξύ 7,35 και 7,45). Εάν για κάποιο λόγο αυτό απορυθμιστεί ο οργανισμός αρρωσταίνει τάχιστα. Η διατροφή μπορεί να αλλάξει μόνο την τιμή του pH των ούρων και όχι το pH του αίματος, το οποίο δεν μπορεί να επηρεαστεί από τη διατροφή.

Συμπέρασμα: Η αλκαλική δίαιτα είναι μια μυθοπλασία. Φυσικά και είναι υγιεινό να τρώτε φρούτα και λαχανικά, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με την αλκαλικότητα ή οξύτητα των τροφίμων.

Photo by NordWood Themes on Unsplash

Κετογονική δίαιτα

Αυτή η δίαιτα κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις και η προϋπόθεση είναι πάντα η ίδια: Πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες (περίπου 20-50g ημερησίως ή 5% των συνολικών θερμίδων), υψηλή σε λιπαρά και σχετικά υψηλή πρωτεΐνη. Τυπικά αποκλείει τα σιτηρά, τα γαλακτοκομικά, τα όσπρια, τα περισσότερα φρούτα και τα αμυλούχα λαχανικά. Οι υδατάνθρακες προέρχονται κυρίως από μη αμυλούχα λαχανικά, ξηρούς καρπούς και κάποιους σπόρους.

Τι συμβαίνει με τη συγκεκριμένη δίαιτα; Εάν μειώσετε σημαντικά την ποσότητα υδατανθράκων στη διατροφή σας, τα αποθέματα γλυκογόνου εξαντλούνται και το σώμα μεταβαίνει στο κάψιμο του λίπους για ενέργεια. Αυτό προκαλεί αύξηση των επιπέδων κετονών και οι υποστηρικτές της δίαιτας ισχυρίζονται ότι μπορεί να βοηθήσει να χάσετε βάρος, να ελέγξετε την πείνα και να βελτιώσετε την υγεία σας.

Διατροφικό σχόλιο: Μια προσεκτικά σχεδιασμένη κετογονική δίαιτα μπορεί να αποτελέσει μια πολύ αποτελεσματική θεραπεία για άτομα με επιληψία.Όσον αφορά την απώλεια βάρους, δεν έχει κάτι μαγικό η κετογονική δίαιτα. Λειτουργεί όπως και κάθε άλλη, κόβοντας τις συνολικές θερμίδες και αφαιρώντας τρόφιμα τα άτομα τείνουν να τρώνε περισσότερο. Από την άλλη υπάρχουν και σοβαρές παρενέργειες αν κάποιος την ακολουθήσει, όπως χαμηλά επίπεδα ενέργειας, πονοκέφαλοι, δυσάρεστη αναπνοή, προβλήματα ύπνου, πεπτική δυσφορία κ.α.

Συμπέρασμα: Μια αύξηση της πρωτεϊνικής πρόσληψης βοηθάει σε κάθε απώλεια βάρους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι χρειάζεται κάποιος να αποκλείσει ομάδες τροφίμων, πολλώ δε μάλλον αυτή των φρούτων, λαχανικών και οσπρίων. Η κετογονική δίαιτα είναι αποτελεσματική μέθοδος απώλειας βάρους βραχυπρόθεσμα, αλλά είναι δύσκολο να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα. Μη ξεχνάμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που κάνουν κάποιο είδος δίαιτας, ξαναπαίρνουν το βάρος, άρα είναι κρισιμότατης σημασίας, η διατροφή που ακολουθούμε να είναι εύκολη στη προετοιμασία και την εφαρμογή. Αλλιώς η αποτυχία είναι βέβαιη.

Διαβάστε ακόμα: Δυσανεξία και αύξηση βάρους: Ακόμα ένας μύθος καταρρίπτεται!

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του. Το συγκεκριμένο άρθρο δημοσιέυτηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Δυσανεξία και αύξηση βάρους: Ακόμα ένας μύθος καταρρίπτεται!

Avatar
Δυσανεξία και αύξηση βάρους: Ακόμα ένας μύθος καταρρίπτεται!

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Τα τελευταία χρόνια μεγάλος είναι ο αριθμός των ατόμων που καταφεύγει σε κέντρα αδυνατίσματος προκειμένου να υποβληθεί στο μαγικό τεστ, δηλαδή το τεστ που δείχνει ποιες τροφές παχαίνουν τον καθένα ή αλλιώς το τεστ που δείχνει σε ποιες τροφές ο κάθε οργανισμός έχει δυσανεξία με συνέπεια την πρόσληψη βάρους.

Για να αρχίσουμε να καταρρίπτουμε το μύθο, να πούμε ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονικά τεκμηριωμένη έρευνα, η οποία να δείχνει ότι υπάρχουν τροφές που παχαίνουν και άλλες που αδυνατίζουν, παρά μόνο θεωρίες.

Τι είναι η δυσανεξία τελικά;

Δυσανεξία είναι η κατάσταση όπου ο οργανισμός αδυνατεί να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά των τροφών και να τα χρησιμοποιήσει φυσιολογικά για τις καθημερινές του ανάγκες. Τα δύο πιο σημαντικά είδη δυσανεξίας είναι η κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) και η δυσανεξία στη λακτόζη.

Η κοιλιοκάκη (δυσανεξία στην γλουτένη) είναι μια πάθηση του εντέρου κατά την οποία ο ασθενής είναι ευαίσθητος στη γλουτένη, μια πρωτεΐνη, η οποία βρίσκεται στο σιτάρι, στην βρώμη, στη σίκαλη και στο κριθάρι. Η κατανάλωση γλουτένης ενεργοποιεί τους ανοσολογικούς μηχανισμούς, οι οποίοι προκαλούν βλάβη στην εσωτερική επιφάνεια του λεπτού εντέρου, επηρεάζοντας με αυτό τον τρόπο τη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.

Η δυσανεξία στη λακτόζη από την άλλη προκαλείται εξαιτίας της έλλειψης λακτάσης, ενός ενζύμου που είναι υπεύθυνο για την πέψη της λακτόζης. Τότε ο οργανισμός δεν μπορεί να διασπάσει το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με συνέπεια διάρροια, αέρια, τυμπανισμό, κοιλιακούς πόνους και δυσφορία.

Το συμπέρασμα

Είναι φανερό ότι η δυσανεξία δεν είναι κάτι απλό και πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντα ιατρικά. Από την άλλη είναι σαφές ότι οποιοσδήποτε τύπος δυσανεξίας δεν θα μπορούσε να παχύνει κανέναν.

Κλείνοντας να επισημάνουμε ότι πρόσφατα το υπουργείο υγείας δημοσίευσε απόφαση που απομυθοποιεί τα περιβόητα τεστ δυσανεξίας και μεταξύ άλλων αναφέρει:

Από τις εναλλακτικές μεθόδους, ουδεμία ως τώρα έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, συνεπώς δεν πρέπει να εφαρμόζεται ούτε για διάγνωση ούτε για θεραπεία.

Ουδεμία σχέση, τουλάχιστον έως τώρα επιστημονικά τεκμηριωμένη, έχουν οι τροφικές υπερευαισθησίες με το σωματικό βάρος ή το μεταβολικό ρυθμό, τη ρύθμισή του, την απώλεια βάρους και το σχεδιασμό διαιτολογίου με αυτό το σκοπό.

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν στο εμπόριο αξιόπιστα και πιστοποιημένα για τη διαγνωστική τους αξία κλινικά τεστ ανίχνευσης διατροφικών δυσανεξιών.

Η χρησιμοποίηση των τεστ δυσανεξίας σε προγράμματα απώλειας βάρους δεν έχει καμία επιστημονική βάση, αφενός διότι τα τεστ τα οποία χρησιμοποιούνται δεν έχουν διαγνωστική αξία, αφετέρου διότι οι τροφικές δυσανεξίες δεν σχετίζονται με την απώλεια βάρους. Συνεπώς, τα τεστ αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε διαιτολογικά κέντρα, ως εργαλεία τα οποία καθορίζουν τα προγράμματα απώλειας βάρους, αφενός διότι ουδέν αποτέλεσμα έχουν, αφετέρου μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις με τον αποκλεισμό τροφών.

Διαβάστε ακόμα: Ενυδάτωση και αθλητικά ποτά για τριαθλητές και δρομείς

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του.

Ποιο είναι το ιδανικό βάρος για τον άνθρωπο;

Avatar
Ποιο είναι το ιδανικό βάρος για τον άνθρωπο;

Από τον Δημήτρη Ανδριώτη

Μία απατηλά απλή ερώτηση, για την οποία αναρωτιόμαστε συνέχεια: πόσο πρέπει να ζυγίζω; Θα πρέπει να είναι αρκετά εύκολο να καταλάβουμε – συμβουλευόμενοι ένα βασικό διάγραμμα ύψους/ βάρους. Εναλλακτικά, χρησιμοποιώντας έναν μετρητή Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Με βάση το ύψος και το βάρος, χαρακτηριζόμαστε  ως λιποβαρείς, φυσιολογικοί, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτά τα εργαλεία, ενώ είναι αρκετά χρήσιμα, δεν εμφανίζουν ολόκληρη την εικόνα.

Τα βασικά διαγράμματα ύψους/ βάρους κυκλοφορούν εδώ και πολύ καιρό. Οι ιδανικές τιμές βάρους για τους άντρες και τις γυναίκες βασίζονται σε πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί από την Ασφαλιστική Εταιρεία Metropolitan Life – κάτι που πραγματοποιούν από το 1950, με τελευταία αναθεώρηση το 1999. Αφού βρείτε τον σωματότυπό σας και το ύψος σας, μπορείτε να δείτε σε ποια κατηγορία ανήκετε.

Τα διαγράμματα

Ωστόσο, καθώς τα διαγράμματα ύψους/ βάρους και οι μετρητές ΔΜΣ δε λαμβάνουν υπόψη τους την περιεκτικότητα σε λίπος ή σε μυϊκή μάζα, η πρόβλεψή τους για το ιδανικό βάρος είναι κάπως περιορισμένη.

Αυτό παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο για δύο λόγους. Για παράδειγμα, στην παχυσαρκία – η κατάσταση αυτή ισχύει όταν ένα άτομο έχει επιπλέον σωματικό λίπος, όχι μόνο επιπλέον σωματικό βάρος – καθώς η μυϊκή μάζα ζυγίζει περισσότερο από το λίπος, ένας καλά προπονημένος αθλητής ή κάποιος που είναι εξαιρετικά μυώδης μπορεί να κατηγοροποιηθεί ως ‘υπέρβαρος’ σε ένα διάγραμμα ύψους/ βάρους ή να θεωρηθεί ότι έχει υψηλό ΔΜΣ. Στην πραγματικότητα, δεν έχουν επιπλέον βάρος. Το βάρος τους είναι υψηλότερο επειδή διατηρούν αυξημένη μυϊκή μάζα. Έτσι, γι’ αυτούς τα βασικά διαγράμματα ύψους/ βάρους δε μπορούν να εφαρμοστούν.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μεγάλη ποσότητα σωματικού λίπους αλλά εξακολουθούν να φαίνονται αναλογικοί. Αυτοί οι άνθρωποι συχνά αποκαλούνται «skinny fat». O ΔΜΣ τους μπορεί να τους κατηγοριοποιεί στην «κανονική» κατηγορία του διαγράμματος ύψους/ βάρους, αλλά τεχνικά, λόγω του υψηλού ποσοστού λίπους στο σώμα τους, να είναι παχύσαρκοι.

Πως πρέπει να το υπολογίζουμε

Ως αποτέλεσμα, ο υπολογισμός του ιδανικού βάρους είναι κάτι που θα πρέπει να βασίζεται στην ανάλυση της σύστασης του σώματος λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό λίπους αλλά και την άπαχη μυϊκή μάζα. Γνωρίζοντας το σωστό εύρος τιμών σωματικού λίπους (περίπου 14-18% για τους άνδρες και 20-25% για τις γυναίκες), και πόσο λίπος υπάρχει στον οργανισμό, μπορεί να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια το ιδανικό βάρος. Για παράδειγμα, εάν είστε μυώδης με υψηλό ΔΜΣ και με 15% σωματικό λίπος, τότε πιθανά το βάρος σας είναι καλό. Εάν είστε μικρόσωμη και με 28% σωματικό λίπος, τότε καλό θα ήταν να αρχίσετε να προπονήστε με ασκήσεις ενδυνάμωσης.

Κάντε το κόλπο με τον καθρέφτη!

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που μπορούν να προσδιορίσουν τη σύσταση του σώματος, αλλά εάν δεν είναι διαθέσιμες σε εσάς, το μόνο που χρειάζεστε είναι ένας καθρέφτης, ο αντίχειράς σας και ο δείκτης σας. Εάν μπορείτε να ‘τσιμπήσετε’ δύο εκατοστά γύρω από τη μέση σας, πάνω από το γόνατό σας, στο πίσω μέρος του μπράτσου σας, ή στην πλάτη σας, πιθανότατα έχετε περισσότερο λίπος από το φυσιολογικό. Παρότι με τη μέθοδο αυτή δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς ποιο είναι το ιδανικό βάρος, σίγουρα παρέχεται μία γρήγορη απάντηση, όπου έαν μπορείτε να ΄τσιμπήσετε’ δύο εκατοστά, είναι πως είστε πάνω από το ιδανικό σας βάρος.

Το άρθρο είναι της Susan Bowerman, MS, RD, CSSD. H Susan είναι μισθωτή σύμβουλος της Herbalife.

Λιπαρά: Σε παχαίνουν περισσότερο από τον υδατάνθρακα και την πρωτεΐνη;

Avatar
Λιπαρά: Σε παχαίνουν περισσότερο από τον υδατάνθρακα και την πρωτεΐνη;

Του Matt Fitzgerald

H κατανάλωση λίγων λιπαρών είναι το ίδιο κακή όσο και η κατανάλωση πολλών λιπαρών. Τα λιπαρά είναι το θύμα ενός άτυχου ονόματος. Είναι πολύ εύκολο να πιστέψεις πως η κατανάλωση λιπαρών θα σε κάνει παχύ.

Για πολλά χρόνια, οι περισσότεροι πίστευαν πως κάτι τέτοιο ήταν αλήθεια και ακόμα και σήμερα υπάρχουν αρκετοί που το πιστεύουν. Πλέον, ωστόσο, υπάρχουν αποδείξεις πως μια διατροφή σχετικά υψηλή σε λιπαρά δεν θα σε οδηγήσει σε παχυσαρκία πιο εύκολα από μια διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες ή σε πρωτεΐνη.

Για παράδειγμα, σε μια παλιότερη έκθεση από το 2002 με τίτλο “Η επιρροή της σύνθεσης της διατροφής στην πρόσληψη ενέργειας και στο σωματικό βάρος”, ο Roberts et al. Παρατήρησε τα ακόλουθα:

α) Οι θερμίδες από τα λιπαρά, σαν ποσοστό των συνολικών θερμίδων, στην παγκόσμια διατροφή, έχει πέσει τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ ο ρυθμός παχυσαρκίας έχει αυξηθεί δραματικά.

β) Έρευνες που ήταν σχεδιασμένες να καθορίσουν αν οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες όταν καταναλώνουν περισσότερα λιπαρά, κατέληξαν πως αυτό είναι γεγονός μόνο όταν οι πυκνές σε ενέργεια τροφές δεν είναι ελεγχόμενες, υποδεικνύοντας πως οι τροφές που είναι πυκνές σε ενέργεια είναι η αιτία της αύξησης βάρους, παρά τα λιπαρά.

γ) Οι έρευνες που διερευνούν τα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους από την μειωμένη πρόσληψη λιπαρών έχουν δείξει πως η μειωμένη πρόσληψη λιπαρών βοηθάει πολύ λίγο στην απώλεια βάρους όταν οι θερμίδες δεν είναι ελεγχόμενες, υποδεικνύοντας πως μια περίσσεια κατανάλωση θερμίδων γενικά, παρά λιπαρών είναι ο λόγος που προκαλεί αύξηση βάρους.

Υδατάνθρακες, λιπαρά και αθλητισμός

Το δόγμα αυτό κατά των λιπαρών που επικράτησε για τόσα πολλά χρόνια στην κοινωνία, επικράτησε και στον αθλητισμό. Πολλές γενιές αθλητών αντοχής στόχευαν σε μια διατροφή περιεκτικότητας 60% υδατάνθρακες, 20% πρωτεΐνες και 20% λιπαρά. Πρόκειται για μια διατροφή χαμηλών λιπαρών, από την στιγμή που ο μέσος Αμερικανός πολίτης προσλαμβάνει το 34% των συνολικών θερμίδων του από τα λιπαρά.

Ενώ το κομμάτι των υδατανθράκων αυτού του τύπου διατροφής έχει μια επιστημονική βάση (Αν και πρόσφατα έχει τροποποιηθεί σε μια σύσταση πως οι θερμίδες από υδατάνθρακες σαν κομμάτι των συνολικών θερμίδων θα πρέπει να διαφέρουν ανάλογα με τον όγκο της προπόνησης), το κομμάτι των λιπαρών δεν είχε ποτέ καμία επιστημονική υποστήριξη.

Στην πραγματικότητα, αρκετή από την σχετική επιστημονική αρθρογραφία υποδείκνυε πως η κατανάλωση περισσότερων λιπαρών είναι προτιμότερη.

Για παράδειγμα, μια έρευνα από το πανεπιστήμιο του Buffalo απέδειξε πως οι γυναίκες δρομείς που προσλάμβαναν το 30% των συνολικών τους θερμίδων από λιπαρά, είχαν σημαντικά μικρότερες πιθανότητες να τραυματιστούν από αυτές που προσλάμβαναν λιγότερα λιπαρά.

Δεν είναι δεδομένο βέβαια πως τα περισσότερα λιπαρά από μόνα τους πως προστάτευσαν τους δρομείς που τραυματίζονταν σε πιο μικρή συχνότητα. Μάλλον, αυτοί που κατανάλωσαν τα λιγότερα λιπαρά, δεν προσέλαβαν αρκετές συνολικές θερμίδες ώστε να μπορέσουν να διαπιστώσουν τις ανάγκες του οργανισμού τους.

Λιπαρά και οξείδωση λίπους…

Άλλη μια κατηγορία αρθρογραφίας έχει αποδείξει πως η διατροφή που είναι υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά αυξάνει την οξείδωση (καύση) του σωματικού λίπους κατά την διάρκεια παρατεταμένης άσκησης και συνεπώς, μπορεί να αυξάνει την αντοχή.

Ερευνητές από την Νέα Ζηλανδία σύγκριναν τα αποτελέσματα μιας διατροφής 14 ημερών πλούσια σε υδατάνθρακες, μιας διατροφής 14 ημερών πλούσια σε λιπαρά και μιας διατροφής 11,5 ημερών πλούσια σε λιπαρά, ακολουθούμενη από 2,5 ημέρες μιας πλούσιας σε υδατάνθρακες (η λεγόμενη υδατανθράκωση), όσον αφορά την οξείδωση των λιπών και την απόδοση, σε ένα 15λεπτο τεστ ποδηλασίας και σε ένα τεστ ποδηλασίας 100km.

Η απόδοση στο 15λεπτο τεστ ήταν ελαφρώς καλύτερη μετά από την διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Η απόδοση στο τεστ των 100km ήταν ελαφρώς υψηλότερη, αλλά και πάλι όχι σε πολύ μεγάλο βαθμό, μετά από την διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Η οξείδωση του σωματικού λίπους είναι σημαντικά αυξημένη κατά την διάρκεια του τεστ των 100km μετά από την διατροφή που ήταν πλούσια σε λιπαρά.

Άλλες έρευνες έχουν δείξει πως η διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μειώνει την απόδοση σε ασκήσεις μικρής διάρκειας, μειώνοντας την οξείδωση των υδατανθράκων. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει πως οι αθλητές αντοχής μπορούν να έχουν την καλύτερη απόδοση διατηρώντας μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, κατά την διάρκεια των προπονήσεων τους, και αλλάζοντας σε μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες πριν τον αγώνα. Αυτές οι έρευνες δείχνουν πως η διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά αυξάνει την ικανότητα του οργανισμού να καίει το λίπος, καύση η οποία πραγματοποιείται στην περίοδο της υδατανθράκωσης, η οποία με την σειρά της διασφαλίζει πως κινδυνεύει η ικανότητα της οξείδωσης των υδατανθράκων.

Σε μια έρευνα από το πανεπιστήμιο του Cape Town στην Νότια Αφρική αποδείχθηκε πως μια διατροφή 10 ημερών, 65% περιεκτικότητας σε λιπαρά, ακολουθούμενη από μια διατροφή 3 ημερών, 70% περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, αύξησε την απόδοση κατά 4,5% σε τεστ ποδηλασίας 20km ως προς τον χρόνο, ενώ είχε προηγηθεί μια βόλτα για την εξάντληση του γλυκογόνου.

Αξίζει να σημειωθεί πως ένας τυπικός αθλητής αντοχής καταναλώνει 30 με 35% από τις καθημερινές του θερμίδες από τα λιπαρά, δηλαδή περισσότερο από το ελάχιστο. Πράγματι, ακόμα και οι κορυφαίοι αθλητές αντοχής ακολουθούν σχετικά πλούσια διατροφή σε λιπαρά.

Το γεγονός πως πρωταθλητές δρομείς, ποδηλάτες ή και κωπηλάτες, μπορούν και διακρίνονται ακολουθώντας διατροφή πλούσια σε λιπαρά, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη πως μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά σίγουρα δεν υπονομεύει την απόδοση στα αθλήματα αντοχής.

Βασιζόμενοι σε μέρος της κοινής λογικής και της σχετικής έρευνας και επιστημονικής αρθρογραφίας, η American Dietetic Association και το American College of Sports Medicine προτείνουν πως οι αθλητές πρέπει να παίρνουν το 20 έως 35% των καθημερινών τους θερμίδων από τα λιπαρά.

Καλά λιπαρά

Τα λιπαρά που λαμβάνουμε μέσω των τροφών χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τα κορεσμένα και τα ακόρεστα. Η κατηγορία των ακόρεστων λιπαρών περιλαμβάνει τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία χαρακτηρίζονται ως καλά λιπαρά. Στα ακόρεστα λιπαρά κατατάσσονται επίσης τα ωμέγα λιπαρά οξέα (Ω-3, Ω-6 και Ω-9).

Τα Ω-9 είναι μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Ο κύριος εκπρόσωπος αυτής της ομάδας είναι το ελαϊκό οξύ, το οποίο βρίσκεται σε φυτικές τροφές όπως το αβοκάντο, η ελιά, το ελαιόλαδο και οι ξηροί καρποί (κάσιους, καρύδια, φιστίκια και αμύγδαλα). Το ελαϊκό οξύ είναι ωφέλιμο για την καρδιαγγειακή υγεία, καθώς αυξάνει την HDL (καλή) χοληστερόλη και μειώνει την LDL (κακή).

Τα Ω-3 είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.Η κύρια πηγή Ω-3 λιπαρών στη διατροφή μας είναι τα ψάρια, όπως ο σολομός, ο τόνος, το σκουμπρί και οι σαρδέλες. Για επαρκή πρόσληψη Ω-3, οι ειδικοί συνιστούν να καταναλώνουμε τουλάχιστον μία μερίδα ψάρι την εβδομάδα. Τα Ω-3 βρίσκονται επίσης στα καρύδια, στους σπόρους τσία, στον λιναρόσπορο, στο αβοκάντο και στον κρόκο του αυγού.

Κύρια πηγή Ω-6 λιπαρών είναι τα φυτικά έλαια, όπως το ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο και το σογιέλαιο, καθώς και καρποί και σπόροι όπως ο ηλιόσπορος, το σουσάμι και ο πασατέμπος.

Να σημειωθεί ότι η πρόσληψη Ω-6 δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλη, καθώς οι περιττές ποσότητες μετατρέπονται στον οργανισμό σε «κακές» προσταγλαδίνες, διαφορετικές από αυτές που παράγονται από τα Ω-3 λιπαρά, οι οποίες προωθούν τις φλεγμονές στο σώμα.

Συμπέρασμα…

Έχει εκλείψει η ιδέα πως το ελάχιστο επίπεδο κατανάλωσης λιπαρών είναι και το καλύτερο, ή έστω το μέγιστο επίπεδο πρόσληψης. Αναγνωρίζετε πλέον πως πολλοί αθλητές μπορούν να αποδώσουν το ίδιο καλά έχοντας μεγάλο εύρος επιπέδων πρόσληψης λιπαρών, οπότε ίσως χρειάζεται να πειραματιστείς ώστε να βρεις το επίπεδο πρόσληψης λιπαρών που αρμόζει στον οργανισμό σου.

Διαβάστε ακόμα: Γιατί χρησιμοποιούν τρανς λιπαρά στα τρόφιμα και πόσο κακό κάνουν

 

«Δαμάζοντας» τα κύματα στο IRONMAN 70.3 Greece

Avatar
IRONMAN® 70.3® Greece, Costa Navarino

Γράφει η Κατερίνα Σάπαρη*

 Η Κατερίνα Σάπαρη είναι οργανωτική, τελειομανής και τυπική ως γνήσια Παρθένος, πολυλογού με έφεση στο γράψιμο, αδυναμία στα ζώα, έρωτα για την άσκηση και τα sports και λατρεία για τα ταξίδια. Στο IRONMAN Greece έκανε τον πιο γρήγορο χρόνο στις γυναίκες στην κολύμβηση πίσω από 25 άνδρες. Η εμπειρία της από… μέσα, ξεδιπλώνεται στον ηλεκτρονικό καμβά του runnfun.gr και την ευχαριστούμε από καρδιάς.

«Η ώρα είναι 7:00. Έχουμε από ώρα περάσει την Πύλη του Costa Navarino, έχουμε σταθμεύσει κοντά στο Transition Zone, έχει κάνει ο Μαρίνος, ο ποδηλάτης της ομάδας, το τελευταίο check στο ποδήλατο και τα λάστιχα για να βεβαιωθεί ότι έχουν επαρκή πίεση και πλέον είναι η σειρά μου να ετοιμαστώ.

Ξυπνήσαμε από τις 05:00 αλλά αμφιβάλλω κατά πόσον κοιμήθηκε κάποιος από εμάς. Θυμάμαι όλο το βράδυ να στριφογυρίζω στο κρεβάτι και να μη μπορώ να κλείσω μάτι από την αγωνία και την ανυπομονησία. Και τώρα, μας χωρίζει μόνο μία ώρα από την εκκίνηση του πρώτου IRONMAN® 70.3® Greece, Costa Navarino, του μεγαλύτερου αγώνα τριάθλου στην Ελλάδα.

Είμαι ήρεμη παραδόξως, υπερβολικά ήρεμη θα έλεγα ή τουλάχιστον έτσι προσπαθώ να δείχνω. Η καρδιά μου χτυπάει όμως σαν τρελή. Όχι από αγωνία αλλά από ανυπομονησία να βουτήξω στη θάλασσα, να συναγωνιστώ μερικούς από τους καλύτερους Έλληνες και ξένους τριαθλητές, να αναμετρηθώ με τον εαυτό μου, να τα δώσω όλα. Δεν με απασχολεί τίποτα, εκτός από το να βγω από τη θάλασσα όσο πιο γρήγορα μπορώ για να δώσω στον Μαρίνο τη διαφορά που χρειάζεται ώστε να καταφέρουμε τελικά να κερδίσουμε τον αγώνα.

Έχουμε μελετήσει πολύ, έχουμε κάνει τα σκονάκια και τα μαθηματικά μας και ξέρουμε πως η νίκη θα κριθεί στο κολύμπι και το τρέξιμο. Ο Μαρίνος θα πρέπει να αντιμετωπίσει έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ποδηλάτες και ο μόνος τρόπος για να παραμείνει κοντά του είναι να του έχω δώσει εγώ μεγάλη διαφορά, τουλάχιστον 5’ όπως υπολογίζουμε από τους χρόνους προηγούμενων αγώνων. Όσο για τον δρομέα της ομάδας; Δεν τον ξέρω τον Παναγιώτη αλλά ο Μαρίνος μου λέει ότι είναι «πιστόλι» και του έχω εμπιστοσύνη.

Η ώρα πλησιάζει. Έχει πάει κιόλας 7:20 και σε 25’ από τώρα θα πρέπει να βρίσκομαι στην παραλία. Ξεκινάω λάστιχα και χαλαρό τρέξιμο για να ζεσταθώ ενώ έξω έχει τρομερή υγρασία και αρκετό κρύο. Διατάσεις, περιφορές και ώρα να βάλω στολή. Το χειρότερό μου! Δεν μου αρέσει καθόλου να κολυμπάω με wetsuit όμως στην προκειμένη είναι μονόδρομος. Βαζελίνη, 2 σκουφάκια, γυαλάκια, chip χρονομέτρησης και φύγαμε. Πλέον δεν σκέφτομαι τίποτα, το μυαλό μου είναι ήδη μέσα στην κούρσα.

Κατηφορίζω προς την παραλία, κοιτάζω κάτω και παρατηρώ κάθε μου βήμα. Αυτό το δρομάκι θα πρέπει να το ανέβω τρέχοντας μετά την έξοδο από το νερό. Είναι αρκετά απαιτητικό και ανηφορικό κι αυτό αρχίζει να με αγχώνει.

Προσπαθώ να μην το σκέφτομαι όμως ασυναίσθητα συνεχίζω να καταγράφω στο μυαλό μου τη διαδρομή σπιθαμή προς σπιθαμή. Μαζί μου κατεβαίνει στην παραλία και ο Παναγιώτης κι έτσι από ευγένεια περισσότερο, προσπαθώ να ξεφύγω από τις σκέψεις μου και να μιλήσουμε λίγο.

Έχουμε ήδη συναντήσει τους υπόλοιπους αθλητές. Ένα ποτάμι από γαλάζια και πράσινα σκουφάκια κατηφορίζει προς την παραλία για να αντιμετωπίσει τους φόβους αλλά και τα μανιασμένα κύματα και να αποδείξει πως «Everything is possible»!

Κάνω τις τελευταίες ετοιμασίες, φοράω το πάνω μέρος της στολής και βαδίζω προς το block της εκκίνησής μου. Οι σκυτάλες θα εκκινήσουμε τελευταίες και δεν είμαι καθόλου ενθουσιασμένη με την ιδέα αυτή.

Στέκομαι στα κάγκελα και προσπαθώ να μετρήσω τον ρυθμό της θάλασσας για να υπολογίσω αντίστοιχα και τη συχνότητα της δικής μου χεριάς. Το κύμα είναι πολύ δυνατό, ιδανικό για surf αλλά όχι για κολύμπι. Παντού γύρω μου χαμογελαστά, χαρούμενα πρόσωπα σαν να μην τους νοιάζουν τα κύματα, σαν να μην τους επηρεάζει το κρύο που έχει πλέον γίνει τσουχτερό. Έχει αρχίσει να ψιχαλίζει και η θάλασσα διαρκώς φουσκώνει… Μέσα μου αναρωτιέμαι αν ο Mike και ο Θανάσης θα δώσουν τελικά εκκίνηση ή θα ακυρώσουν το κολυμβητικό σκέλος.

Παρακαλάω να το τολμήσουν γιατί ανυπομονώ να βουτήξω. Τουλάχιστον μέσα στο νερό θα είναι πιο ζεστά γιατί έξω έχουμε παγώσει! Με τη Λυδία δίπλα μου, έμπειρη κολυμβήτρια και αυτή, αλλά και τη Χριστίνα προσπαθούμε να βρούμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο να αντιμετωπίσουμε τα κύματα. Αποφασίζουμε να δουλέψουμε ρυθμό στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής και να ανοίξουμε προοδευτικά στην επιστροφή που το κύμα θα είναι πλάγιο, μεγάλες χεριές πάνω από τα κύματα και μικρότερη ένταση όταν η θάλασσα είναι κόντρα.

Η συζήτηση διακόπτεται απότομα και το σώμα τεντώνεται σαν να το διαπέρασε ξαφνικά ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Εθνικός μας Ύμνος ακούγεται από τα μεγάφωνα. Συγκίνηση και υπερηφάνεια που το IRONMAN® 70.3® βρίσκεται πλέον στην Ελλάδα. Καμαρώνω και συγχρόνως χαίρομαι απίστευτα για την ομάδα της ΕΥ ΖΗΝ Greece που τόσο καιρό δούλευε νυχθημερόν για να μπορούμε εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε έναν άρτιο αγώνα,που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους αντίστοιχους του εξωτερικού.

Τους έχω δει -καθότι δουλεύουμε μαζί- στο κόκκινο δωμάτιο να αγωνιούν, να ξενυχτάνε, να αντιμετωπίζουν τρικλοποδιές και να μην τα παρατάνε για να μπορούμε εμείς σήμερα να γίνουμε… IRONMEN και χαμογελάω.

Τώρα είναι η σειρά μας να δαμάσουμε τα κύματα!

Ο Εθνικός Ύμνος τελειώνει και πριν καν το καταλάβουμε οι πρώτοι αθλητές βουτούν ήδη στη θάλασσα. Ο Γρηγόρης, ο Παναγιώτης, ο Νίκος, ο Άλεξ… Τους ξεχωρίζω και μόνο από τις χεριές και την τεχνική τους. Μία-μία οι πεντάδες των αθλητών τρέχουν προς τη θάλασσα κι από μακριά μοιάζουν με πιγκουινάκια σε ντοκιμαντέρ του National Geographic. Τα κύματα ολοένα και δυναμώνουν και πολλοί δεν μπορούν καν να βουτήξουν γιατί το κύμα τους πετάει με φόρα στην παραλία. Η Μάνια και η ομάδα της είναι εκεί, όλοι τους ετοιμοπόλεμοι και βοηθούν με όποιον τρόπο μπορούν.

Η σειρά μας πλησιάζει. Υπολογίζω πως σε 3-4’ θα είμαστε κι εμείς μέσα. Οι συζητήσεις σταματάνε. Προσπαθώ να κάνω focus στα buoys που από το πολύ κύμα με δυσκολία φαίνονται για να είμαι σίγουρη ότι δεν θα χάσω κανένα. Πλέον μας χωρίζουν το πολύ 10-12 αθλητές από τη γραμμή της εκκίνησης. Δεν ακούω τίποτα γύρω μου. Βάζω γυαλάκια, κατεβάζω τα σκουφάκια και παίρνω βαθιές αναπνοές. Το μόνο που ακούω είναι το «μπιπ-μπιπ-μπιπ» και παρατηρώ τους αθλητές καθώς τρέχουν προς την αφρισμένη θάλασσα.

Είναι η σειρά μου. Η πρώτη πεντάδα από τις ομάδες σκυταλοδρομίας έχει ήδη φύγει. Δεν ακούω τη μουσική που παίζει. Η καρδιά μου χτυπάει σαν τρελή. «Μπιπ-μπιπ-μπιπ» και φύγαμε! Τρέχω και πριν καν προλάβω να βουτήξω ένα κύμα με πετάει με ορμή πίσω. Πέφτω, σηκώνομαι αμέσως για να προλάβω το επόμενο προτού με προλάβει εκείνο και πριν καν το καταλάβω κάνω τις πρώτες χεριές. Προσπαθώ να παραμείνω ψύχραιμη και συγκεντρωμένη ώστε να μην «ανοίξω» τον ρυθμό και ανεβάσω σφυγμούς. Κάνω υπομονή μέχρι να περάσουμε τα 2 πρώτα buoys που είναι τοποθετημένα κάθετα στην παραλία και έχουν όλο το κύμα κόντρα.

Πηγαίνουμε πάνω κάτω. Η θάλασσα έχει τον έλεγχο, όχι εμείς.

Έχω ήδη «πιάσει» τους τελευταίους αθλητές του ατομικού αγωνίσματος, οι περισσότεροι εκ των οποίων κολυμπούν σε ύπτια θέση με πόδια προσθίου. Δίπλα μου αναγνωρίζω τη στολή του Στέλιου, ο οποίος και αυτός παλεύει με τα κύματα, όπως όλοι μας άλλωστε. Στρίβουμε στο δεύτερο buoy κι εδώ τα πράγματα κάπως βελτιώνονται. Το κύμα είναι πλάγιο αλλά επειδή είμαστε αρκετά βαθιά, είναι χαμηλό και μπορούμε να παίρνουμε αναπνοή από δεξιά χωρίς να πίνουμε νερό. Μπροστά μου εκατοντάδες αθλητές και κάπου στο βάθος αχνοφαίνεται το τρίτο buoy. Το βλέπω και «κλειδώνω» εκεί. Δεν κοιτάζω πλέον μπροστά μου. Κολυμπάω ανά δύο χεριές και εστιάζω στο δυνατό τράβηγμα μέσα στο νερό και στο τελείωμα της χεριάς. Περνάω τον έναν μετά τον άλλον και πολύ γρήγορα έχω καβατζάρει και την τρίτη σημαδούρα.

Έχω βρει έναν ωραίο ρυθμό, αρκετά γρήγορο, ο οποίος όμως δεν με κουράζει. Κάποιοι δίπλα μου εγκαταλείπουν. Άλλους προσπαθώ να τους αποφύγω για να μη χτυπήσουμε. Εκείνη τη στιγμή τρώω μια απροσδόκητη κλωτσιά στα γυαλάκια. Προσπαθώ να εντοπίσω το επόμενο buoy αλλά ο καιρός και η θάλασσα δεν βοηθάνε. Δεν το βλέπω πουθενά κι έτσι αποφασίζω να ακολουθήσω για λίγο τους υπόλοιπους μέχρι να πλησιάσω παραπάνω. Καβατζάρω τη μία σημαδούρα μετά την άλλη. Πλέον οι αθλητές έχουν απλωθεί κι έτσι υπάρχει αρκετός χώρος για να κολυμπάμε όλοι χωρίς να χτυπάμε μεταξύ μας. Κάποιους τους παρασύρει το κύμα προς τα έξω.

Αποφασίζω να δοκιμάσω να μπω προς τα μέσα και στη συνέχεια να στρέψω το σώμα μου με κατεύθυνση προς την ακτή ώστε αντί για πλευρικό κύμα να έχω ευνοϊκό που θα με σπρώχνει. Πιάνω μια αρκετά γρήγορη ταχύτητα χωρίς παραπάνω προσπάθεια. Κάποιες στιγμές αμφιβάλω για το κατά πόσον κολυμπάω προς τη σωστή κατεύθυνση όμως η θάλασσα μου έχει μάθει πως πρέπει πρώτα απ’όλα να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου και να μην παρασύρομαι από τους γύρω μου.

Στο βάθος πλέον βλέπω τη λευκή αψίδα του τερματισμού. Αλλάζω τον ρυθμό, τα πόδια χτυπάνε αδιάκοπα και οι αναπνοές είναι ανά 4 χεριές, κάποιες δεξιά και κάποιες αριστερά για να ελέγχω γύρω μου. Η αψίδα διαγράφεται όλο και πιο ξεκάθαρα στα δεξιά μου. Δεν μπορώ να υπολογίσω απόσταση ή ακριβή χρόνο μέχρι τον τερματισμό λόγω του καιρού, όμως είμαι κοντά.

Το κεφάλι μέσα και οι χεριές δυναμώνουν.

Πλησιάζω σιγά σιγά προς τα ρηχά για να είμαι κοντά στην παραλία και να βγω. Ακούω σφυρίγματα. Έχω σχεδόν φτάσει όταν πριν καν το καταλάβω ένα κύμα έρχεται από πίσω και με παρασύρει μαζί του κάτω από το νερό στο λεγόμενο «πλυντήριο». Ευτυχώς πρόλαβα να πάρω αναπνοή. Έχω ζαλιστεί αλλά προσπαθώ να βγω στην παραλία. Βλέπω ξαφνικά τη Μάνια μπροστά μου και σε κλάσματα δευτερολέπτου ένα χέρι με τραβάει έξω από τη θάλασσα ενώ το επόμενο κύμα έχει κιόλας φτάσει.

Προσφέρεται να μου ξεκουμπώσει τη στολή όμως εγώ ήδη τρέχω. Αισθάνομαι σαν παραζαλισμένο κοτόπουλο από το κύμα και το κούνημα και τα βλέπω όλα θολά. Κοιτάω κάτω για να συνέλθω, ξεκουμπώνω αμέσως τη στολή για να πάρω αέρα και να έχω μεγαλύτερη ευκινησία στο τρέξιμο κι ανοίγω τον ρυθμό μου. Γύρω μου ακούω κόσμο να μου φωνάζει. Δεν μπορώ να καταλάβω ποιος είναι ούτε και να ξεχωρίσω πρόσωπα, όμως ακούω ξεκάθαρα το όνομά μου. Ο κόσμος χειροκροτάει, μας εμψυχώνει κι αυτό αρκεί για να μας δώσει ώθηση να συνεχίσουμε.

Τρέχω όσο πιο γρήγορα μπορώ. Στην ανηφόρα δεν πηγαίνουν τα πόδια όμως πιέζω. Περνάω αρκετούς, οι οποίοι προφανώς κάνουν οικονομία δυνάμεων λόγω του ποδηλάτου που ακολουθεί. Εγώ αντίθετα επιταχύνω για να φτάσω στο Τ1 το συντομότερο. Ανεβαίνουμε τα σκαλιά και πλέον είμαστε κοντά. Ο κύριος που μόλις προσπέρασα με κοιτάει, χαμογελάει και προσπαθεί να με εμψυχώσει. Δεν γνωριζόμαστε όμως στον αθλητισμό αυτό δεν έχει καμία σημασία. Έξω από την Transition Zone μια φωνή με ρωτάει αν είμαι σε σκυταλοδρομία.

Γνέφω καταφατικά και στα δεξιά μου βλέπω τον Μηνά να περιμένει τον Στέλιο ενώ ο Μαρίνος ήδη βγάζει το chip από το πόδι μου. Είμαι λαχανιασμένη όμως αισθάνομαι καλά. Μπορεί η θάλασσα να μας παίδεψε όμως το ευχαριστήθηκα! Ένας ένας καταφθάνουν και οι αθλητές των υπολοίπων ομάδων. Τα καταφέραμε! Στέκομαι εκεί με το μαγιώ για να χειροκροτήσω τους αθλητές που βγαίνουν τώρα. Έχουν μπροστά τους δρόμο μέχρι τον τερματισμό όμως όλοι τους φαίνονται αποφασισμένοι.

Τσεκάρω στα γρήγορα τα αποτελέσματα. 24:42 ο καθαρός χρόνος και 5:42 η αλλαγή. Είμαστε 11:30 λεπτά μπροστά από τη δεύτερη Μικτή ομάδα. Πολύ πιο μπροστά απ’ ό,τι είχαμε αρχικά υπολογίσει. Αν όλα πάνε καλά στο Τ2 θα είμαστε στην πρώτη δυάδα και όλα θα κριθούν στο τρέξιμο. Έχω κολλήσει στην οθόνη του κινητού μου και παρακολουθώ τα νούμερα του ποδηλάτου.

Γύρω μου ο ένας μετά τον άλλον οι αθλητές αλλάζουν και παίρνουν τα ποδήλατά τους για να συνεχίσουν. Η αδρεναλίνη έχει χτυπήσει κόκκινο. Η Γκρέτα στο μικρόφωνο προσπαθεί να μας εμψυχώσει όλους, μας ξέρει με τα μικρά μας ονόματα. Φωνάζει για όλους! Πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος αυτός είναι σίγουρα ένας από τους καλύτερους αγώνες στους οποίους έχω συμμετάσχει, όχι μόνο επί ελληνικού εδάφους.

Η ενέργεια των αθλητών, τα αμέτρητα χαμόγελα, το ζεστό χειροκρότημα του κόσμου και η υποστήριξη των εθελοντών θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στο μυαλό μου «ντύνοντας» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μία κατά τα άλλα άρτια και καλοσχεδιασμένη διοργάνωση που ανέβασε σημαντικά τον πήχυ για τους αγώνες που θα ακολουθήσουν. Μια εβδομάδα μετά κι ακόμα αναπολώ εκείνες τις στιγμές…

Ραντεβού του χρόνου, λοιπόν.

Δεν ξέρω για εσάς αλλά εγώ έχω ήδη προσθέσει το IRONMAN® 70.3® Greece, Costa Navarino στο καλεντάρι της επόμενης αγωνιστικής χρονιάς κι ας μην έχει ακόμα ανακοινωθεί καν η ημερομηνία διεξαγωγής του!

*Η ομάδα Kassimatis Cycling με τους Κατερίνα Σάπαρη, Μαρίνο Kούλη και Παναγιώτη Καρούτζο ήταν 1η στην κατηγορία των Μικτών Ομάδων με συνολικό χρόνο 4.20.07 (Κολύμπι: 24:42, Ποδήλατο: 2:33:08, Τρέξιμο: 1:13:50) και 2η στη Γενική Κατάταξη του αγώνα. Στη 2η θέση των Μικτών Ομάδων ήταν οι Los Vathros και στην 3η η Moustache team.

Ενυδάτωση και αθλητικά ποτά για τριαθλητές και δρομείς

Avatar
Ενυδάτωση και αθλητικά ποτά για τριαθλητές και δρομείς

Γράφει ο Νίκος Καφετζόπουλος*

Κανένας παράγοντας δεν επηρεάζει τόσο άμεσα έναν αθλητή, όσο η ενυδάτωση. Η αθλητική απόδοση μειώνεται δραστικά όταν σημειωθεί απώλεια υγρών της τάξης του 2% του σωματικού βάρους (π.χ. αθλητής των 75 κιλών, να χάσει 1,5 κιλό του βάρους του).

Παρά τη μεγάλη της σημασία, πολύ συχνά υποτιμάται από τους αθλητές, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Δεν είναι πάντα εφικτό βέβαια να αναπληρωθεί εξ’ ολοκλήρου αυτή η απώλεια, αλλά στόχος είναι να γίνεται η μέγιστη δυνατή αναπλήρωση, ώστε να αποφεύγεται η αφυδάτωση.

Πολλοί αθλητές κάνουν το λάθος να περιμένουν να διψάσουν για να ξεκινήσουν να καταναλώνουν υγρά. Θα πρέπει να γνωρίζουν όμως ότι το αίσθημα της δίψας δεν είναι το πιο ασφαλές «σήμα», για να αντιληφθεί κανείς τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης και την ανάγκη πρόσληψης νερού. Υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης να µην αντικατοπτρίζονται στο αίσθημα της δίψας. Κοινώς, είναι πολύ πιθανό να είναι κανείς αφυδατωμένος και να µη διψάει.

Αφυδάτωση και αθλητική απόδοση

Οι επιπτώσεις της αφυδάτωσης δεν περιορίζονται µόνο στην αναστολή της απόδοσης, αλλά είναι ικανές να προκαλέσουν επικίνδυνες θερμικές βλάβες, όπως η θερμοπληξία. Οι κύριες αιτίες που η αφυδάτωση επηρεάζει την αθλητική απόδοση είναι οι εξής:

  • μείωση του όγκου πλάσματος αίματος
  • μειωμένη επιδερμική ροή αίματος
  • μειωμένη εφίδρωση
  • μειωμένη διασπορά θερμότητας
  • αυξημένη θερμοκρασία πυρήνα
  • αυξημένη χρήση γλυκογόνου

Η αφυδάτωση προκαλεί πτώση του όγκου πλάσματος, μείωση της φλεβικής επιστροφής του αίματος στην καρδιά και τελικά μείωση της πλήρωσης της καρδιάς. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες επιφέρουν μείωση της μέγιστης καρδιακής παροχής και της μέγιστης πρόσληψη οξυγόνου (VO2max) με αποτέλεσμα την κόπωση και την μειωμένη δυνατότητα παραγωγής έργου. Επιπλέον, η αφυδάτωση περιορίζει την ικανότητα του σώματος να μεταφέρει θερμότητα από τους μυς στην επιφάνεια του δέρματος, και τελικά στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα την μη ικανοποιητική θερμορύθμιση.

Η διαδικασία της εφίδρωσης και κατά συνέπεια η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος εξαρτώνται από τα επαρκή επίπεδα υδάτωσης πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα φυσιολογικά επίπεδα υγρών στο σώμα εξασφαλίζουν σταθερό όγκο αίματος, γεγονός που επιφέρει διπλό όφελος για τον οργανισμό. Αφενός εξασφαλίζεται ο απαιτούμενος ρυθμός εφίδρωσης, αφετέρου η σταθερή αιμάτωση των μυών (μεταφορά οξυγόνου) για την παραγωγή έργου. Όταν οι ανάγκες σε υγρά δεν ικανοποιούνται, προκαλείται μια σειρά θερμικών διαταραχών, όπως:

  • Κράμπες: ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί των ενεργών μυών
  • Εξάντληση: ασθενής και γρήγορη καρδιακή συχνότητα, χαμηλή αρτηριακή πίεση, κεφαλαλγία, ζάλη, μειωμένη εφίδρωση
  • Θερμοπληξία: απώλεια θερμορυθμιστικών μηχανισμών, υπερβολική άνοδος της σωµατικής θερμοκρασίας, παύση εφίδρωσης, ξηρό και ζεστό δέρμα, κυκλοφορική καταπληξία, βλάβη κεντρικού νευρικού συστήματος.

Συστάσεις για την πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια της άσκησης

Η βέλτιστη κατάσταση υδάτωσης μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση  150-350 ml υγρών σε μεσοδιαστήματα 15-20 λεπτών, αρχίζοντας από την έναρξη της άσκησης. Για αθλητικά γεγονότα μεγάλης έντασης που διαρκούν περισσότερο από μία ώρα συστήνεται η κατανάλωση 600 – 1.200 ml/ ώρα διαλύματος που να περιέχει υδατάνθρακες σε συγκεντρώσεις 4% – 8%.

Όσον αφορά την αναπλήρωση ηλεκτρολυτών (κυρίως νατρίου), αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι ακόμα και σε επίπονες, παρατεταμένες δραστηριότητες όπως ο μαραθώνιος, η προσθήκη ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα και τελικά την εμφάνιση ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Οι μικρές ποσότητες, όπως αυτές που περιέχονται στα εμπορικά αθλητικά ποτά είναι επαρκείς και δεν φαίνεται να είναι επιζήμιες. Αυτό που πρέπει να κάνει ο αθλητής είναι να αλατίζει επαρκώς το φαγητό του, αφού ένα συνηθισμένο αλατισμένο γεύμα περιέχει 2-3 γραμμάρια νατρίου, ποσότητες επαρκείς για την κάλυψη των απωλειών.

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του:

Photos: FOTOTrexoume
Πηγή: xterragreece.com

x

Send this to a friend