Γιατί το γλυκογόνο είναι τόσο χρήσιμο στον οργανισμό όσων αθλούνται;

Τι ακριβώς είναι το γλυκογόνο και γιατί δεν πρέπει να... πέφτει;

Ίσως έχει τύχει και σε εσάς να ακούσετε κάποιον γνωστό σας που γυμνάζεται συστηματικά να λέει κάτι περί αντικατάστασης των ποσοτήτων γλυκογόνου μετά από μια προπόνηση και στη συνέχεια να τρώει μια πίτσα ολόκληρη.

Τι είναι τελικά αυτό το γλυκογόνο και γιατί είναι σημαντικό για τον οργανισμό; Καταρχάς, θα πρέπει να κατανοήσουμε τη σχέση μεταξύ υδατανθράκων, γλυκόζης και γλυκογόνου:

Υδατάνθρακες

Οι υδατάνθρακες ή αλλιώς σακχαρίτες αποτελούν μια ομάδα οργανικών μορίων που περιλαμβάνει σάκχαρα, άμυλα και κυτταρίνη. Χωρίζονται είτε σε πολλαπλά μόρια σακχαριτών συνδεδεμένα μεταξύ τους (πολυσακχαρίτες) είτε σε δύο μόρια σακχαρίτη (δισακχαρίτες) είτε σε ένα μόριο σακχαρίτη (μονοσακχαρίτης).

Γλυκόζη

Οι μονοσακχαρίτες και οι δισακχαρίτες μπορούν επίσης να αναφέρονται ως σάκχαρα. Η γλυκόζη (σάκχαρο αίματος) είναι ένας σημαντικός μονοσακχαρίτης που παρέχει ενέργεια στον οργανισμό όσον αφορά τις μυϊκές συσπάσεις. Η γλυκόζη αποθηκεύεται ως ειδικός πολυσακχαρίτης στο σώμα μας που ονομάζεται γλυκογόνο.

Γλυκογόνο

Όταν πολλά μόρια γλυκόζης δημιουργούν μια αλυσίδα μεταξύ τους σχηματίσουν γλυκογόνο, το οποίο αποθηκεύεται στους μύες και στο συκώτι. Το γλυκογόνο διασπάται σε μεμονωμένα μόρια γλυκόζης στα μυϊκά κύτταρα όταν χρειάζεται για την παραγωγή ενέργειας.

Το γλυκογόνο είναι ουσιαστικά αποθηκευμένος υδατάνθρακας και όπως γνωρίζουμε οι υδατάνθρακες ως υπόστρωμα για ασκήσεις αντοχής είναι κάτι πολύ σημαντικό. Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στις μυϊκές μας ίνες και στο συκώτι και είναι άμεσα διαθέσιμο για χρήση κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Ορισμένες μελέτες έχουν ορίσει τον λόγο αναφορικά με το γιατί το γλυκογόνο είναι τόσο σημαντικό. Αυτές οι μελέτες έδειξαν ότι:

α) Το γλυκογόνο των μυών εξαντλείται συστηματικά κατά τη διάρκεια της βαριάς άσκησης άσκησης.

β) Η περιεκτικότητα του οργανισμού σε γλυκογόνο είναι σχεδόν μηδενική κατά την εξάντληση.

γ) Ο χρόνος γυμναστικής μέχρι την εξάντληση σχετίζεται άμεσα με την ποσότητα των αποθεμάτων γλυκογόνου κατά την αρχή της άσκησης στους μυς που χρησιμοποιούνται.

Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίχθηκαν και επιβεβαιώθηκαν από πολλές σχετικές μελέτες. Είναι σαφές ότι το γλυκογόνο είναι σημαντικό και η ποσότητά του που έχετε κατά τη διάρκεια της άσκησης είναι επίσης σημαντική.

Τα επίπεδα γλυκογόνου πριν από την άσκηση

Η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες είναι το κλειδί για τη διατήρηση και τη μεγιστοποίηση των αποθεμάτων γλυκογόνου. Η βάση για αυτό είναι αρκετά απλή: για να έχετε πλεόνασμα από υδατάνθρακες στον οργανισμό σας, θα πρέπει πρώτα και κύρια να τρώτε υδατάνθρακες.

Υπάρχουν κάποιες λίγο πιο πολύπλοκες στρατηγικές για τη μεγιστοποίηση των αποθεμάτων γλυκογόνου σας, όπως η καρβοφόρτωση ή η πρόσληψη υδατανθράκων με συγκεκριμένους τρόπους, αλλά μια πιο απλή στρατηγική είναι και πιο εύκολη.

Η απλούστερη στρατηγική είναι απλά να διατηρήσετε μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, η οποία αντανακλά τις ενεργειακές απαιτήσεις της προπόνησης ή των αγώνων.

Τα επίπεδα γλυκογόνου κατά την άσκηση

Μόλις ξεκινήσετε το τρέξιμο, ο οργανισμός σας χρησιμοποιεί τα επίπεδα γλυκογόνου σας, ειδικά κατά την πρώτη ώρα άσκησης και κατά τη διάρκεια προσπαθειών υψηλότερης έντασης. Δεν θα αντικαταστήσετε τα επίπεδα γλυκογόνου καθώς τρέχετε αλλά μάλλον θα βασίζεστε όλο και περισσότερο στη γλυκόζη του αίματος και στα ελεύθερα λιπαρά οξέα. Ειδικά στα μεταγενέστερα στάδια μιας μεγαλύτερης διαδρομής.

Τα επίπεδα γλυκογόνου μετά την άσκηση

Η αντικατάσταση των επιπέδων γλυκογόνου θα πρέπει να είναι μία από τις βασικές σας ανησυχίες αμέσως μετά την προπόνηση ή τον αγώνα διότι:

  1. Η συστηματική εξάντληση του γλυκογόνου έχει αποδειχθεί ότι είναι επιζήμια για τις επιδόσεις κατά τη διάρκεια μιας βαριάς προπόνησης.
  2. Ο ρυθμός αντικατάστασης του γλυκογόνου είναι υψηλότερος αμέσως μετά την άσκηση μέσω της κατανάλωσης ενός γεύματος με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.
  3. Τα επίπεδα γλυκογόνου πρέπει να επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα σε περίπου 24 ώρες εάν φάτε ένα πλούσιο σε υδατάνθρακες γεύμα και συνεχίσετε να καταναλώνετε υψηλά επίπεδα υδατανθράκων στα άλλα γεύματά σας.
  4. Για να διασφαλίσετε ότι τα αποθέματα γλυκογόνου επιστρέφουν σε κανονικά επίπεδα για την επόμενη προπόνηση, φάτε ένα γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες αμέσως μετά την άσκηση και συνεχίστε να τρώτε υδατάνθρακες ως μέρος των κανονικών σας γευμάτων.

Περιληπτικά:

  • Tο γλυκογόνο αποθηκεύεται σε υδατάνθρακες και υπάρχει κυρίως στους μυς μας.
  • Η απόδοσή μας στις δραστηριότητες αντοχής επηρεάζεται από τα επίπεδα γλυκογόνου μας.
  • Το γλυκογόνο είναι ένας περιορισμένος πόρος για τον οργανισμό μας μόλις αρχίσει η άσκηση.
  • Η αντικατάσταση των αποθεμάτων γλυκογόνου μετά την άσκηση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της απόδοσης κατά την καθημερινή εκπαίδευση και τον αγώνα.
  • Το γλυκογόνο αντικαθίσταται πολύ γρήγορα μετά την άσκηση.
  • Χρειάζονται περίπου 24 ώρες για την πλήρη αναπλήρωση των επιπέδων γλυκογόνου, συνυπολογίζοντας την κατανάλωση ενός ψηλού γεύματος υδατανθράκων μετά την άσκηση και εν γένει μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.

Διαβάστε ακόμα:Τα μεγαλύτερα διατροφικά λάθη που κάνουν οι δρομείς μετά τo τρέξιμο

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Previous ArticleNext Article

Διατροφικά λάθη που κάθε δρομέας (έχει) κάνει και τρόποι αντιμετώπισης

Είναι ευρέως γνωστό ότι ο κόσμος της άθλησης και της διατροφής είναι αλληλένδετοι. Το διαδίκτυο, τα περιοδικά με τα ενημερωτικά άρθρα κι η τηλεόραση, το αποδεικνύουν σε καθημερινή βάση, προβάλλοντας συμβουλές και παρατηρήσεις που στοχεύουν σε ένα ισορροπημένο αθλητικό, αλλά και διατροφικό πρόγραμμα. Ωστόσο, ακριβώς επειδή ο καταιγισμός αυτού του υλικού είναι τόσο έντονος, μπορείς εύκολα να οδηγηθείς στην παραπληροφόρηση και παρερμήνευσή του. Έτσι λοιπόν, για να μην κλονιστούν τα όρια της ισορροπίας, αλλά και για να αποφύγεις οποιαδήποτε σύγχυση ή προβληματισμό, σου έχουμε συγκεντρώσει όλα τα πιθανά λάθη που κάθε δρομέας (έχει) κάνει, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Πάμε να τα εξετάσουμε όλα μαζί!

1.   Υποβάλλεσαι σε εξαντλητικές δίαιτες

Δεν είναι λίγες οι φορές, που πολλοί δρομείς έχουν “πέσει” στο τρυπάκι της αυστηρής κι εξαντλητικής δίαιτας, με την ελπίδα ότι, σε συνδυασμό με την άσκηση, θα δουν πολύ πιο γρήγορα αποτελέσματα. Εδώ κι αρκετό καιρό, έχει παρατηρηθεί μια διατροφική “τάση”, η οποία μάλιστα προβάλλεται κι ως μια αποτελεσματική πρακτική για τη μείωση του βάρους. Μιλάμε για τις δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, που έχουν δαιμονοποιήσει πολλά από τα τρόφιμα που αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για κάθε δρομέα.

Είναι λοιπόν φυσιολογικό, όταν ο οργανισμός έχει συνηθίσει στην κατανάλωση τροφίμων με υδατάνθρακα κι αυτά ξαφνικά αποκόπτονται από τη διατροφή, οι επιπτώσεις να γίνονται με τη σειρά τους εμφανείς τόσο στην υγεία, όσο και στην αθλητική απόδοση. Μία συμβιβαστική λύση, είναι να επικεντρωθείς σε μια πιο ισορροπημένη πρόσληψη όλων των απαραίτητων συστατικών, η οποία επιτυγχάνεται με τον υπολογισμό των θερμίδων. Έτσι, θα έχεις κι εσύ μια ξεκάθαρη εικόνα για τις θερμίδες που πρέπει να καταναλώνεις μέσα στην ημέρα, ώστε να έχεις πάντα τον πλήρη έλεγχο της διατροφής σου!

2.   Δεν πίνεις πολύ νερό

Έχεις αναλογιστεί ποτέ, πόσα υγρά χάνεις κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης; Είναι λογικό, όσο “πιέζονται” και θερμαίνονται οι μυς, άλλο τόσο να ανεβαίνει κι η θερμοκρασία του σώματος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται κι η εφίδρωση. Αυτή η απώλεια υγρών, αν δεν αναπληρωθεί, θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία, στο σώμα, αλλά και στην αποτελεσματικότητα της προπόνησής σου.

Η αφυδάτωση γίνεται ακόμα πιο “απειλητική” όταν υποβάλλεις το σώμα σου σε άσκηση, οπότε η επαρκής κατανάλωση νερού, κρίνεται επιτακτική. Η δυσκολία στην αναπνοή, η ζάλη ή η υπερβολική κούραση, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και μπορεί να αποτελέσουν και σημάδι θερμοπληξίας, οπότε φρόντισε να μεριμνείς πάντα για την ενυδάτωσή σου. Σύμφωνα με ειδικούς, πρέπει να ενυδατώνεσαι πριν, μετά, αλλά και κατά τη διάρκεια της άσκησης, ώστε να εξασφαλίσεις μια απολύτως επαρκή πρόσληψη! Φρόντισε λοιπόν να έχεις πάντα μαζί σου μερικά μπουκάλια με νερό, ένα θερμό ή ειδικά παγούρια που αναγράφουν τα λίτρα που πρέπει να καταναλώσεις!

3.   Υποκύπτεις σε απολαύσεις

Σίγουρα, η έντονη άσκηση συνδράμει σημαντικά στο “χτίσιμο” ενός δυνατού και σμιλεμένου σώματος, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δίνει το “ελεύθερο” για να ξεφύγει κανείς από τα διατροφικά όρια. Καθημερινά, μπορείς να δοκιμαστείς από λιγούρες, οι οποίες είναι σε θέση να σου στοιχίσουν την πρόοδο που είχες κάνει τον τελευταίο καιρό. Παρόλα αυτά, δεν είναι ανάγκη να καταφύγεις στην ολοκληρωτική τους απόρριψη, παρά μόνο να μετριάσεις την κατανάλωσή τους.

Αν τα γλυκά, το αλκοόλ, ή η καφεΐνη, είχαν ή έχουν αποτελέσει συνήθεια για εσένα πριν ή μετά την αθλητική δραστηριότητα, τότε ίσως είναι η ώρα να αναθεωρήσεις. Οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί, ο στομαχόπονος, αλλά κι οι διάφορες εντερικές διαταραχές είναι το αποτέλεσμα κακών διατροφικών επιλογών, οι οποίες πρέπει να προσαρμοστούν και να επαναδιαμορφωθούν ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του ανθρώπου, καθώς και τη διάρκεια, την ποιότητα και την ποσότητα της άσκησής του. Οργάνωσε το δικό σου διατροφικό πλάνο-ημερολόγιο και προγραμμάτισε όλα σου τα γεύματα, καθώς και τις στιγμές που ενδίδεις σε απολαύσεις. Τότε, δε θα χωράει καμία δικαιολογία, αφού θα έχεις την πλήρη γνώση για το τί και πότε το είχες καταναλώσει!

4.   Παραλείπεις το πρωινό

Είναι πολλοί οι ειδικοί που υποστηρίζουν ακράδαντα το ενεργειακό boost που προσδίδει το πρωινό στη ζωή ενός δρομέα και γι’ αυτό άλλωστε συνεχίζει να κρατάει τα σκήπτρα ως το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που αυτό παραλείπεται, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να μην καταφέρνει να αναπληρώσει τα αποθέματα ενέργειας.

Δεν έχουν σημασία τα χιλιόμετρα, ούτε η ταχύτητα με την οποία τρέχεις. Ακόμα κι αν διανύεις τις πιο μικρές αποστάσεις, ένα πλούσιο και ισορροπημένο πρωινό, θα ενισχύσει την αντοχή σου, θα διατηρεί ψηλά τα ενεργειακά σου επίπεδα, αλλά και θα σε κρατήσει χορτάτο, ώστε να μη νιώσεις κάποια έντονη αίσθηση πείνας, ή λιγούρας μέχρι το επόμενο γεύμα. Επομένως, για να μην το παραλείπεις συνεχώς, μπορείς να φτιάχνεις το πρωινό σου από την προηγούμενη μέρα, ώστε να εξοικονομείς χρόνο και να διασφαλίζεις τη διατήρηση αυτής της υγιεινής κι απαραίτητης συνήθειας!

Για ‘σένα που το τρέξιμο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς σου, οι σωστές επιλογές στη διατροφή είναι αυτές που θα ενισχύσουν τον “αγώνα” σου. Αναθεώρησε, άλλαξε και διόρθωσε τα διατροφικά σου ατοπήματα και θα δεις που το σώμα σου θα σε ευχαριστεί!

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Εναλλακτικοί τρόποι για να βάλετε φρούτα και λαχανικά στη διατροφή σας

Εναλλακτικοί τρόποι για να βάλετε φρούτα και λαχανικά στη διατροφή σας

Αν θέλετε να ακολουθήσετε μια πιο υγιεινή διατροφή θα πρέπει να καταναλώνετε περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Αυτά άλλωστε αποτελούν πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων και βοηθούν ώστε έχουμε ένα ισορροπημένο σωματικό βάρος.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ το 87% των κατοίκων δεν καταναλώνει συχνά φρούτα και το 91% δεν έχει βάλει για τα καλά στην διατροφή του τα λαχανικά!

Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην Ευρώπη, ενώ στη χώρα μας αν και το ποσοστό είναι μικρότερο, δεν σημαίνει ότι αποτελούν βασικό κομμάτι της διατροφής μας.
Όπως αναφέρει η ειδική για θέματα διατροφής, Rebecca Lewis, θα πρέπει να καταναλώνουμε δύο φρούτα και τρία λαχανικά σε ημερήσια βάση, ενώ πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως υπάρχουν και άλλες επιλογές πέραν από την κλασσική της σαλάτας λαχανικών που έχουν οι περισσότεροι στο πρόγραμμα διατροφής τους.

Είναι γεγονός πως κάποια λαχανικά χάνουν μέρος των θρεπτικών συστατικών κατά την διάρκεια του μαγειρέματος, ωστόσο κάποια άλλα όπως η τομάτα και το σπανάκι είναι ακόμη καλύτερα όταν είναι ψημένα. Μην διστάζετε να ψήσετε τα φρούτα επίσης.

Πολλά από τα λαχανικά που δεν μπορείτε για διάφορους λόγους να τα καταναλώσετε σκέτα, μπορείτε να τα συμπεριλάβετε σε noodles ή να τα πιείτε σε χυμό.

Ακολουθούν τρόποι για να καταναλώνετε περισσότερα φρούτα και λαχανικά ημερησίως:

Χρησιμοποιείστε την σχάρα

Το καλοκαιρινό μπάρμπεκιου δεν είναι μόνο για μπιφτέκια και λουκάνικα. Μπορείτε να ψήσετε στην σχάρα φρούτα και λαχανικά. Μάλιστα κάποια από αυτά όταν μαγειρεύονται, «απελευθερώνουν» όλα τα θρεπτικά τους συστατικά. Αυτό ισχύει για το λυκοπένιο της τομάτας το οποίο έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.

Επίσης τα μαγειρεμένα φρούτα είναι ένα εξαιρετικό επιδόρπιο καθώς οι φυσικές γλυκαντικές ουσίες που απελευθερώνονται εκείνη την ώρα ενισχύσουν την γεύση τους.

Κάντε ένα κεμπάπ

Κουράζεστε με το να μαγειρεύετε τα ίδια και τα ίδια. Γι΄ αυτό μπορείτε να αλλάξετε λίγο τις συνήθειες σας. Προσθέστε πιπεριά, κρεμμύδι ή ανανά με γαρίδες στο σουβλάκι κοτόπουλου ή μοσχαριού που μαγειρεύετε. Ειδικά τα κεμπάπ είναι πιο ελκυστικά για τα μικρά παιδιά αφού μπορούν να τα φάνε με τα χέρια τους.

Ψήστε τα στο φούρνο

Δεν υπάρχει τίποτε πιο απλό από το να κόψετε τα αγαπημένα σας λαχανικά και να τα αφήσετε στο φούρνο να ψηθούν για 20 λεπτά μαζί με ελαιόλαδο και βότανα. Με τον τρόπο αυτό θα έχετε ένα γευστικό δείπνο μέσα σε λίγα λεπτά ενώ το σπίτι θα γεμίσει ευχάριστες μυρωδιές.

Φτιάξτε noodles

Φτιάξτε noodles από γλυκοπατάτα, καρότα, παντζάρια και αγγούρια και ακολουθείστε ένα πιο υγιεινό μοντέλο διατροφής. Το μυστικό είναι να χρησιμοποιείτε πάντα φρέσκα λαχανικά, υψηλής περιεκτικότητας σε νερό και να τα καταναλώσετε μέσα σε μια ημέρα από την στιγμή που τα μαγειρέψατε.

Ανακατέψτε τα

Τα  smoothies είναι προτιμότερα από τους χυμούς καθώς διατηρούνται με τον τρόπο αυτό όλες οι φυτικές ίνες. Είναι ευκολότερο να καταναλώσετε το σπανάκι και το καρότο όταν είναι αναμεμιγμένα με φρούτα. Δοκιμάστε να ανακατέψετε μισή μπανάνα ή ένα κομμάτι μάνγκο με γιαούρτι και γάλα.

Να θυμάστε πως είναι σημαντικό να προσθέτετε στα smoothies λαχανικά ώστε να ισορροπείται η ζάχαρη που περιέχουν τα φρούτα.

Καταψύξτε τα

Αγοράστε φρούτα και λαχανικά που είναι αρκετά φρέσκα και καταψύξτε τα για αργότερα. Διατηρούν όλα τα θρεπτικά συστατικά ενώ παράλληλα γλιτώνετε χρήματα από το να τα αγοράζατε στην εποχή τους.

Χρησιμοποιείστε τα στο ψήσιμο

Αντικαταστήστε ενώ ψήνετε ½ του κουταλιού της σούπας βούτυρο με αβοκάντο ή χρησιμοποιείστε σoς μήλου ή λιωμένη μπανάνα αντί για λάδι για να μειώσετε τα λίπη.

Σκεφτείτε πονηρά

Προσθέστε στα κεφτεδάκια λαχανικά όπως το καρότο και το κολοκυθάκι. Δεν θα τα δείτε ενώ δύσκολα θα τα καταλάβετε στην γεύση. Επίσης μπορείτε να παρασκευάστε χούμους, ένα υγιεινό σνακ που δεν θα βλάψει την δίαιτά σας.

Κάντε τα πράγματα ευκολότερα

Πάντα να έχετε κομμένα και έτοιμα γα σερβίρισμα λαχανικά και φρούτα, προκειμένου να υπάρχει διαθέσιμο ένα υγιεινό σνακ οποιαδήποτε στιγμή. Συνδυάστε μούρα με μπανάνες, μήλα, καρότα ή σέλινο με φυστικοβούτυρο για να έχετε ένα σνακ πλούσιο σε πρωτεΐνη και σίδηρο.

Η εναλλακτική των τσιπς

Μπορείτε να φάτε λάχανο, ραπανάκια, κολοκυθάκια και γλυκοπατάτες χωρίς να φαίνονται τόσο… υγιεινά, δηλαδή σαν τσιπς. Με τον τρόπο αυτό ελέγχετε πόσο αλάτι και λάδι θα προσθέσετε. Απλά κόψτε μερικές πατάτες, πλύντε τις και προσθέστε αλάτι. Αφήστε τις να μουλιάσουν για λίγο και στραγγίστε τις. Μπορείτε να προσθέστε ελαιόλαδο και να τις ψήσετε στους 365 βαθμούς.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Editor Picks

x
Send this to a friend