Nutrition

Είναι η Μεσογειακή διατροφή το “κλειδί” για καλύτερη υγεία του εγκεφάλου;

Της Ειρήνης Κοντοπίδου*

Όλοι γνωρίζουμε τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης, κάποιες μορφές καρκίνου αλλά και εναντίον της γήρανσης. Μια νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει ένα ακόμα όφελος από την υιοθέτηση του Μεσογειακού τρόπου διατροφής, που δεν είναι άλλο από την πνευματική μας υγεία κατά την τρίτη ηλικία.

Η Μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει κατανάλωση ποικιλίας φρούτων και λαχανικών, κατανάλωση δημητριακών, οσπρίων και ρυζιού σε καθημερινή βάση, χρησιμοποίηση του ελαιολάδου σαν κύρια πηγή λίπους, μέτριες ποσότητες ψαριών, γαλακτοκομικών και κόκκινου κρασιού ενώ περιορισμένες ποσότητες κόκκινου κρέατος.

Πώς επηρεάζει η μεσογειακή διατροφή τη μνήμη και τη μάθηση;

Είναι γνωστό ότι μεγαλώνοντας χάνουμε εγκεφαλικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τη μάθηση και τη μνήμη. Η Μεσογειακή διατροφή φαίνεται να έχει μια θετική επιρροή στην εγκεφαλική λειτουργία. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν πληροφορίες σχετικά με τις διαιτητικές συνήθειες 967 Σκοτσέζων με μέσο όρο ηλικίας τα 70 έτη, οι οποίοι δεν έπασχαν από άνοια. Από αυτούς οι 562 υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία στα 73 τους έτη και από αυτούς οι 401 και στα 76 τους χρόνια. Αυτές οι μετρήσεις συγκρίθηκαν με το κατά πόσο κοντά ακολουθούσαν τη Μεσογειακή διατροφή.

Οι συμμετέχοντες διέφεραν στο κατά πόσο πιστά ακολουθούσαν το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής. Όσοι δεν το ακολουθούσαν τόσο πιστά, φάνηκε από τις μετρήσεις της μαγνητικής τομογραφίας να έχουν μεγαλύτερη απώλεια όγκου του εγκεφάλου, συγκριτικά με όσους υιοθέτησαν το μεσογειακό μοντέλο διατροφής. Η διαφορά άγγιζε το 0.5% στο συνολικό όγκο εγκεφάλου, μια επίδραση που ήταν η μισή σε μέγεθος συγκριτικά με αυτή της φυσιολογικής γήρανσης.

Γιατί η μεσογειακή διατροφή είναι θησαυρός για την υγεία

Τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια όταν οι ερευνητές εξέτασαν και άλλους παράγοντες όπως η ηλικία, η εκπαίδευση και η νόσος του διαβήτη ή η υψηλή αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, οι ερευνητές βρήκαν ότι η κατανάλωση ψαριών και κρέατος δε συσχετίζονταν με αλλαγές στον εγκέφαλο, όπως είχαν δείξει προηγούμενες έρευνες. Αυτό ήταν πιθανό να συνέβαινε λόγω άλλων συστατικών της Μεσογειακής διατροφής ή εξαιτίας του συνδυασμού των συστατικών. Συνήθως, οι προηγούμενες έρευνες συσχέτιζαν μετρήσεις του εγκεφάλου τη δεδομένη στιγμή της έρευνας και δεν υπήρχε παρακολούθηση στη διάρκεια των χρόνων, όπως στη συγκεκριμένη. Σε αυτή την έρευνα, οι διατροφικές συνήθειες καταγράφηκαν πριν τις εγκεφαλικές μετρήσεις, γεγονός που υποδεικνύει ότι η διατροφή μπορεί να προσφέρει υψηλής διάρκειας προστασία στον εγκέφαλο. Αλλά και πάλι χρειάζονται περισσότερες έρευνες με μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων και περισσότερα χρόνια παρακολούθησης αυτών, για να επικυρωθούν στατιστικά τα αποτελέσματα.

Ποια η επιδρασή της στη λειτουργικότητα του εγκεφάλου;

Παρόμοια έρευνα μελέτησε τη συσχέτιση της υιοθέτησης της Μεσογειακής διατροφής σε συνδυασμό με την ύπαρξη εμφράγματος σε εγκεφαλική αρτηρία και τη μείωση της λειτουργικότητας του εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, σε 707 ηλικιωμένους άνω των 65 ετών στη Νέα Υόρκη που παρακολουθούνταν κατά μέσο όρο για 5,8 έτη, όσοι είχαν υψηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή διατροφή είχαν χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ισοδύναμα με εκείνα της ελεγχόμενης αρτηριακής πίεσης και άρα καλύτερη εγκεφαλική υγεία.

Ποια η δράση της απέναντι στις πνευματικές παθήσεις;

Μια άλλη έρευνα έγινε στην Ισπανία σε 243 συμμετέχοντες οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, όπου η μια ήταν η ομάδα ελέγχου που ακολούθησε διατροφή μειωμένων λιπαρών, η δεύτερη υιοθέτησε Μεσογειακού τύπου διατροφή η οποία ενισχύθηκε με συμπληρώματα ελαιόλαδου και η τρίτη υιοθέτησε επίσης Μεσογειακού τύπου διατροφή ενισχυμένη με συμπληρώματα φιστικιών. Σε αυτούς μετρήθηκε η συγκέντρωση στο πλάσμα νευροτροφικών παραγόντων (BDNF) που σχετίζονται με διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης, όπως το Alzheimer και η κατάθλιψη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες των δύο ομάδων που ακολούθησαν τη Μεσογειακή διατροφή είχαν μικρότερο ποσοστό ρίσκου εμφάνισης μιας πνευματικής πάθησης και συσχετίστηκαν με βελτίωση των συγκεντρώσεων στο πλάσμα των BDNF.

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι όντως η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να βοηθήσει και στη διατήρηση της πνευματικής λειτουργίας, όταν αυτή εφαρμόζεται όσο πιο πιστά είναι δυνατόν.

Διαβάστε επίσης: Η μεσογειακή διατροφή κάνει καλό μόνο στους πλούσιους!

* H Eιρήνη Κοντοπίδου είναι Κλινικός Διαιτολόγος, με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση (M.Sc.) στην χημεία και τεχνολογία τροφίμων. Εργάζεται ως ακαδημαϊκή υπεύθυνη του προγράμματος Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες στο γραφείο της στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στο mednutrition.gr

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Previous ArticleNext Article

Συνταγές με ζυμαρικά πλούσιες σε πρωτεΐνη για όσους αθλούνται

Οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητο κομμάτι της διατροφής όσων αθλούνται. Ακόμα περισσότερο, όταν ταυτόχρονα έχουμε και πρόσληψη πρωτεϊνών, που είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση των μυών.

Δείτε παρακάτω ορισμένες συνταγές από το runnersworld.com και κυρίως δοκιμάστε τες:

1/ Ζυμαρικά με ντομάτα και μοτσαρέλα

Για 4-6 μερίδες
450 γραμμάρια ζυμαρικών (όπως rigatoni)
5 κουταλιές της σούπας παρθένο ελαιόλαδο
1-2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
5-6 μικρές ντομάτες, ψιλοκομμένες
225g μοτσαρέλα τριμμένη
Μια χούφτα ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό
Μαϊντανός κομμένος σε μικρά κομμάτια
Μαύρο πιπέρι
Τριμμένο τυρί pecorino

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Σε ένα μεγάλο μπολ βάλτε το λάδι, το σκόρδο, τις ντομάτες, τη μοτσαρέλα, το βασιλικό και το μαϊντανό, στη συνέχεια κάντε ελαφρύ ανακάτεμα. Στραγγίξτε τα ζυμαρικά, ρίξτε τα στο μπολ και έπειτα προσθέστε τον πολτό και αν χρειαστεί επιπλέον λάδι.Για το τέλος, προσθέστε μαύρο πιπέρι και τριμμένο τυρί για γαρνίρισμα.

2/ Πικάντικο μπρόκολο με ζυμαρικά και λουκάνικα

Για 6 μερίδες
450g μακαρόνια farfalle (ή οποιοδήποτε είδος που σας αρέσει)
4 κουταλιές σούπας παρθένο ελαιόλαδο
450g λιωμένο λουκάνικο, κομμένο σε τεμάχια 2,5 εκ
2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
350g μπρόκολο, ψιλοκομμένο
Μαϊντανός κομμένος σε μικρά κομμάτια
Kόκκοι κόκκινου πιπεριού ή καυτό τσίλι
Τριμμένο τυρί pecorino για γεύση

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε δύο κουταλιές λάδι σε μια μέτρια θερμοκρασία. Ρίξτε στην συνέχεια το λουκάνικο και περιμένετε να ροδίσει. Προσθέστε το σκόρδο και το μπρόκολο, ανακατεύοντας για ένα ή δύο λεπτά. Στραγγίστε τα ζυμαρικά και ρίξτε τα στην κατσαρόλα με το εναπομείναν λάδι, καθώς και τον μαϊντανό και το πιπέρι. Προσθέστε αλάτι και μαύρο πιπέρι στη γεύση. Μπορείτε να βάλετε από πάνω τριμμένο τυρί.

3/ Ζυμαρικά μαγειρεμένα με θαλασσινά

Για 8 μερίδες
450g σπαγγέτι
900g ψαριών και οστρακοειδών (όπως μπακαλιάρος, μύδια και γαρίδες)
4 μεγάλες ντομάτες, ψιλοκομμένες
4 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο 80 ml
Τεμαχισμένα φύλλα μαϊντανού για γαρνιτούρα

Οδηγίες: Προθερμαίνετε το φούρνο στους 190C. Κόψτε τα ψάρια σε κομμάτια μήκους περίπου 6 εκατοστών, καθαρίστε τα μύδια και ξεφλουδίστε τις γαρίδες. Ρίξτε στο τηγάνι τις ντομάτες, το σκόρδο, το λάδι, το μαϊντανό και το αλάτι και το πιπέρι για γεύση. Καλύψτε με ένα καπάκι και μαγειρέψτε για 10 λεπτά. Ανακατέψτε τα ψάρια με αλάτι και πιπέρι και προσθέστε απαλά στις ντομάτες. Καλύψτε και ψήστε για άλλα 10 λεπτά ή έως ότου το ψάρι γίνει αδιαφανές.
Διασκορπίστε τα οστρακοειδή πάνω από την κορυφή, καλύψτε και ψήστε για άλλα 10 λεπτά ή μέχρι να ανοίξουν όλα τα κελύφη και οι γαρίδες γίνουν ροζ. Ενώ τα θαλασσινά ετοιμάζονται, μαγειρεύετε τα μακαρόνια σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου. Στραγγίξτε τα. Προσθέστε τα ζυμαρικά στο τηγάνι με τα θαλασσινά και ανακατέψτε απαλά. Πασπαλίστε με μαϊντανό και σερβίρουμε.

4/ Λαζάνια με μυρωδικά και τυριά

Για 6-8 μερίδες
340g λαζάνια
2 κουταλιές σούπας παρθένο ελαιόλαδο
3 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
450g βόειου κρέατος (ή λουκάνικο, ή ανάμεικτα)
1.35L σάλτσα ντομάτας ή ψιλοκομμένες ντομάτες
170g πάστα ντομάτας
Μια χούφτα ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό
Μαϊντανός κομμένο σε φύλλα
½ κουταλάκι αποξηραμένης ρίγανης
425g τυρί ricotta
225g μοτσαρέλα, τριμμένη
225g μοτσαρέλα, κομμένη σε φέτες
50g τυρί pecorino

Οδηγίες: Προθερμαίνετε το φούρνο σας στους 190C. Μαγειρέψτε τα λαζάνια σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Στραγγίστε και αφήστε τα σε ένα μόνο στρώμα στο χαρτί ψησίματος. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε το λάδι σε μια μέση θερμοκρασία Προσθέστε το σκόρδο και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για ένα λεπτό. Προσθέστε το κρέας και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για πέντε λεπτά ή μέχρι να ροδίσουν. Προσθέστε τη σάλτσα ντομάτας, την πάστα ντομάτας και τα μυρωδικά και ανακατέψτε για να τα συνδυάσετε. Μειώστε τη θερμοκρασία και σιγοβράστε τη σάλτσα για 15 λεπτά. Βάλτε ¼ της σάλτσας σε ένα σκεύος 35cm x 7.5cm x 25cm. Ρίξτε την πρώτη στρώση με τα λαζάνια και έπειτα το 1/3 της υπόλοιπης σάλτσας, εξασφαλίζοντας πως τα ζυμαρικά καλύπτονται επαρκώς. Ρίξτε 1/3 από την μοτσαρέλα και το τυρί ricotta. Eπαναλάβετε 3 φορές το ίδιο για να δημιουργήσετε τρεις στρώσεις. Ρίξτε τα τυριά που απέμειναν στην κορυφή. Ψήστε για 45 λεπτά και αφήστε το φαγητό για 15 λεπτά να συνέλθει προτού σερβίρετε.

5/ Ζυμαρικά με φρέσκα λαχανικά

Για 6-8 μερίδες
450g λεπτά σπαγγέτι
4 μεσαίες ντομάτες, ψιλοκομμένες
1/2 μικρό λευκό κρεμμύδι ψιλοκομμένο
450g πράσινα φασολάκια σόγιας
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο 80 ml
Μαύρο πιπέρι και αλάτι

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Τοποθετήστε τη ντομάτα, το κρεμμύδι και τα φασολάκια σε ένα μεγάλο μπολ. Αδειάστε τα ζυμαρικά και προσθέστε τα στο μπολ. Προσθέστε λάδι, αλάτι και πιπέρι για γεύση. Ανακατέψτε ελαφρά και σερβίρετε.

6 / Σπαγγέτι με αυγά

Για 4 μερίδες
450g σπαγγέτι
675g σάλτσα ντομάτας ή τεμαχισμένες ντομάτες
4 κουταλιές της σούπας βούτυρο
1 μέτριο κρεμμύδι, αποφλοιωμένο
6 μεγάλα ψημένα αυγά, αποφλοιωμένα
Τριμμένο τυρί pecorino

Οδηγίες: Σε μια βαθιά κατσαρόλα, θερμαίνετε τη σάλτσα σε χαμηλή φωτιά. Προσθέστε το βούτυρο και το κρεμμύδι και ανακατέψτε μέχρι να λιώσει όλο το βούτυρο. Προσθέστε τα αυγά και μαγειρέψτε σε χαμηλή φωτιά. Ξεχωριστά, μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου. Στραγγίστε και χωρίστε ανάμεσα σε τέσσερα μπολ σερβιρίσματος.

7/ Λιγκουίνι με αχιβάδες

Για 4-8 μερίδες
450g λιγκουίνι
2 κουταλιές παρθένο ελαιόλαδο
2 κουταλιές της σούπας βούτυρο
2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
450g αχιβάδες
Κρέμα γάλακτος 80 ml
50g τυρί pecorino
Mαϊντανός κομμένο σε φύλλα

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα λιγκουίνι σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε το λάδι και το βούτυρο σε μια μέση θερμοκρασία. Προσθέστε το σκόρδο και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για ένα λεπτό. Προσθέστε τις αχιβάδες και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για άλλα πέντε λεπτά. Προσθέτουμε την κρέμα και το μισό πεκορίνο και ζεσταίνουμε μέχρις ότου βράσει το μείγμα. Αδειάστε τα ζυμαρικά και προσθέστε τον μαϊντανό και το αλάτι και το πιπέρι. Ανακατέψτε και σερβίρετε.

Διαβάστε ακόμα: Τα μακαρόνια ομορφαίνουν, δεν παχαίνουν

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Ημικρανίες: Πώς το μαγνήσιο μας ανακουφίζει

Abigail Keenan on Unsplash

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Το μαγνήσιο συμμετέχει σε περισσότερα από 300 μεταβολικά μονοπάτια, όπως: η πρωτεϊνοσύνθεση, η σύνθεση DNA, η παραγωγή ενέργειας, η διατήρηση της υγείας της καρδιάς, των αγγείων, των νεύρων, των μυών και στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας.

Το μαγνήσιο συμμετέχει σε πάρα πολλές βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού, μεταξύ των οποίων στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος, στη λειτουργία των μυών, στην υγεία της καρδιάς, στον σχηματισμό των οστών, καθώς και στην ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη. Πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν την προληπτική επίδραση του μαγνησίου και στην αντιμετώπιση της ημικρανίας, μιας και οι περισσότεροι ασθενείς με ημικρανίες παρουσιάζουν έλλειψη μαγνησίου.

Διατροφικοί… μύθοι που μας εμποδίζουν να χάσουμε βάρος

Μεταβολισμός μαγνησίου

Το διαιτητικό μαγνήσιο απορροφάται από τον οργανισμό σε ποσοστό 30% με 40%. Οι κύριες διατροφικές πηγές από τις οποίες προσλαμβάνεται είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Γενικότερα, εντοπίζεται στο φύτρο και το πίτουρο του σιταριού, εξ’ ου και η υψηλότερη περιεκτικότητά του στα προϊόντα που είναι πλούσια σε διαιτητικές ίνες. Μερική από την ποσότητα του μαγνησίου που παίρνουμε καθημερινά (~10%) βρίσκεται και στο νερό.

Παθογένεση ημικρανίας και ο ρόλος του μαγνησίου

Παρατηρείται ότι η έλλειψη του μαγνησίου συσχετίζεται με βασικούς παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς που συνδράμουν στην εμφάνιση της ημικρανίας, όπως : μεταβολή στην απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών, συσσώρευση αιμοπεταλίων και αγγειοσυστολή.

Επιπλέον, η ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση και απελευθέρωση της ουσίας P. Η δράση αυτής της ουσίας έγκειται στις αισθητικές ίνες που προάγουν το αίσθημα του πόνου. Το μαγνήσιο επιδρά ευεργετικά στο νευρικό σύστημα μέσω αντιρρόπησης της αγγειοσυστολής, αναστολής της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων, σταθεροποίησης των κυτταρικών μεμβρανών και περιορισμού της παραγωγής φλεγμονωδών παραγόντων.

H χρυσή τομή για σωστή διατροφή το καλοκαίρι…

Συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συχνότητα και τη βαρύτητα των επεισοδίων ημικρανίας.  Η συμπληρωματική χορήγηση συστήνεται πλέον  καθημερινά σε ασθενείς με κλινική υποψία υπομαγνησιαιμίας, με σκοπό τη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων ημικρανίας.

Η δόση και το είδος του μαγνησίου παίζουν καταλυτικό ρόλο, έτσι ώστε να έχετε τα μέγιστα αποτελέσματα. Έμφαση πρέπει να δοθεί σε ασθενείς που εκδηλώνουν παρενέργειες (διάρροια, μυϊκή αδυναμία κ.α.), καθώς το μαγνήσιο σε υψηλές δόσεις εμφανίζει τοξικότητα και ντενδείκνυται επί παρουσίας ορισμένων παθήσεων (π.χ. νεφροπάθειες).

Διαβάστε επίσης: Να τρέχω γρήγορα ή αργά για να χάσω περισσότερο λίπος;

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής” και είναι συνεργάτης του runnfun.gr.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

x
Send this to a friend