Nutrition

Είναι τελικά το πρωινό το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας;

Γράφει ο Νίκος Καφετζόπουλος*

“Το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας.” Αυτή είναι ίσως η πιο διαδεδομένη διατροφική οδηγία. Να τρως σαν βασιλιάς το πρωί έλεγαν οι παλιοί. Ακόμα και οι σημερινές επίσημες οδηγίες διατροφής συνιστούν σε όλους να τρώνε πρωινό. Ωστόσο, νέες μελέτες, υψηλής ποιότητας έχουν αρχίσει να αμφισβητούν την καθολική συμβουλή ότι όλοι πρέπει να τρώνε πρωινό.

Είναι αλήθεια, πολλές μελέτες δείχνουν ότι όσοι τρώνε πρωινό τείνουν να είναι πιο υγιείς. Για παράδειγμα, είναι λιγότερο πιθανό να είναι υπέρβαροι/παχύσαρκοι και έχουν χαμηλότερο κίνδυνο για μεταβολικά νοσήματα όπως υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο. Για το λόγο αυτό, συστήνεται ότι το πρωινό μας κάνει καλό. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα συμπεράσματα προέρχονται από μελέτες παρατήρησης, οι οποίες δεν μπορούν να αποδείξουν την αιτιότητα. Αυτές οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό είναι πιο πιθανό να είναι πιο υγιείς, αλλά δεν μπορούν να αποδείξουν ότι το ίδιο το πρωινό το προκάλεσε αυτό.

Τα νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι όσοι καταναλώνουν πρωινό έχουν και γενικότερα έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, η διατροφή τους είναι πιο θρεπτική, καταναλώνουν λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα και ασκούνται περισσότερο.

Από την άλλη, οι άνθρωποι που δεν τρώνε πρωινό φαίνεται να έχουν πιο ανθυγιεινές συνήθειες, καπνίζουν περισσότερο, πίνουν αλκοόλ περισσότερο και δεν ασκούνται επαρκώς. Ίσως αυτοί είναι οι λόγοι που όσοι τρώνε πρωινό είναι πιο υγιείς συνήθως και όχι το πρωινό, καθαυτό.Πρόσφατες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες δείχνουν ότι τελικά δεν έχει μεγάλη σημασία αν τρώτε ή αν παραλείπετε πρωινό.

Οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό τείνουν να έχουν φυσιολογικό βάρος και να είναι πιο υγιείς από εκείνους που παραλείπουν το πρωινό. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο γεγονός ότι όσοι τρώνε πρωινό έχουν και άλλες υγιεινές συνήθειες τρόπου ζωής.

Η κατανάλωση πρωινού δεν ενισχύει τον μεταβολισμό

Υπάρχει η θεωρία ότι η κατανάλωση πρωινού «εκκινεί» τον μεταβολισμό, αλλά αυτό είναι ένας μύθος. Και ο μύθος αυτός στηρίζεται στην τροφογενή θερμογένεση. Η τροφογενής θερμογένεση αντιπροσωπεύει την αύξηση της θερμότητας που προκαλείται από την πρόσληψη τροφής, τις απαιτήσεις της πέψης και της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών. Καλύπτει περίπου το 10-15% των ημερήσιων ενεργειακών δαπανών.

Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία για τον μεταβολισμό είναι η συνολική ποσότητα τροφής που καταναλώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν έχει καμία διαφορά σε ποιες ώρες, ή πόσο συχνά, τρώτε. Οι μελέτες το επιβεβαιώνουν. Δεν υπάρχει διαφορά στις θερμίδες που καίγονται σε διάστημα 24 ωρών μεταξύ των ατόμων που τρώνε ή παραλείπουν το πρωινό.

Συμπέρασμα

Είτε τρώτε είτε παραλείπετε το πρωινό δεν έχει καμία επίδραση στην ποσότητα των θερμίδων που καίτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό είναι μύθος.

Η παράλειψη του πρωινού δεν προκαλεί αύξηση βάρους

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα άτομα που παραλείπουν το πρωινό τείνουν να έχουν μεγαλύτερο βάρος από αυτά που καταναλώνουν πρωινό. Η βασική αιτιολόγηση που δίνεται για αυτό το γεγονός είναι ότι η παράλειψη του πρωινού σε κάνει να πεινάς πολύ και να τρως υπερβολικά αργότερα μέσα στην ημέρα. Αυτό φαίνεται να έχει νόημα, αλλά δεν υποστηρίζεται από τα στοιχεία.

Είναι αλήθεια ότι η παράλειψη του πρωινού κάνει τους ανθρώπους να πεινούν και να τρώνε περισσότερο στο μεσημεριανό γεύμα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να αντισταθμίσει το πρωινό που παραλείφθηκε. Στην πραγματικότητα, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η παράλειψη του πρωινού μπορεί να μειώσει τη συνολική πρόσληψη θερμίδων έως και 400 θερμίδες την ημέρα. Και αυτό φαίνεται λογικό, γιατί ουσιαστικά αφαιρείτε ένα ολόκληρο γεύμα.

Πρόσφατα σε μια υψηλής ποιότητας τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή διάρκειας 4 μηνών, μελετήθηκαν 309 υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα για να διερευνηθεί η επίδραση του πρωινού. Μετά από 4 μήνες, δεν υπήρχε διαφορά στο βάρος μεταξύ των ατόμων. Το συμπέρασμα φαίνεται να μην αλλάζει. Δεν έχει σημασία αν οι άνθρωποι καταναλώνουν ή όχι πρωινό. Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζονται και από άλλες μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις του πρωινού στην απώλεια βάρους.

Η παράλειψη του πρωινού μπορεί να έχει και κάποια οφέλη για την υγεία

Η διαλειμματική νηστεία έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την πρόσληψη θερμίδων και αυξάνει την απώλεια βάρους, όπως βελτιώνει και την μεταβολική υγεία. Τα αποτελέσματα κάθε είδους δίαιτας βέβαια εξαρτώνται από το εκάστοτε άτομο και είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αυτό το μοντέλο δεν ταιριάζει σε όλους. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν θετικά αποτελέσματα, ενώ άλλοι μπορεί να εμφανίσουν πονοκεφάλους, έλλειψη συγκέντρωσης και άλλα.

Συμπέρασμα

Η παράλειψη του πρωινού μπορεί να έχει και κάποια οφέλη για την υγεία. Αυτό δείχνουν πολλά δεδομένα από την έρευνα που γίνεται τα τελευταία χρόνια για την διαλειμματική νηστεία. Και η παράλειψη του πρωινού είναι ένα μέρος πολλών πρωτοκόλλων διαλείπουσας νηστείας, όπως της γνωστής μεθόδου 16/8, η οποία αποτελείται από μια ολονύκτια νηστεία 16 ωρών που ακολουθείται από ένα παράθυρο φαγητού 8 ωρών. Αυτό το παράθυρο φαγητού κυμαίνεται συνήθως από το μεσημεριανό μέχρι το δείπνο, πράγμα που σημαίνει ότι παραλείπεται το πρωινό κάθε μέρα. Βέβαια αν το επιλέξει κάποιος, μπορεί να το ακολουθήσει και με 3 γεύματα, αρκεί να τηρηθούν οι ώρες.

Ποιο είναι το τελικό συμπέρασμα;

Το άρθρο δεν έχει σκοπό να σας κάνει να σταματήσετε να τρώτε πρωινό. Να θυμάστε όμως ότι τα νέα δεδομένα δεν δείχνουν ότι το πρωινό είναι το πιο ιδιαίτερο και σημαντικό γεύμα μέσα στην ημέρα. Σημασία έχει να τρώμε υγιεινά και στα υπόλοιπα γεύματα.

Το πρωινό δεν κάνει κάτι ιδιαίτερο στον μεταβολισμό, ούτε ευθύνεται για πρόσληψη βάρους, είναι προαιρετικό και εξαρτάται από τις προσωπικές προτιμήσεις του καθενός. Έαν έχετε παρατηρήσει ότι το πρωί πεινάτε περισσότερο, καλό θα είναι να καταναλώνετε ένα πλούσιο σε πρωτεΐνη πρωινό και να υπάρχουν γενικά υγιεινές επιλογές πρωινού. Από την άλλη, αν νιώθετε ότι το πρωινό δεν είναι απαραίτητο για εσάς και δεν πεινάτε, τότε μπορείτε και να μην φάτε, αρκεί να κάνετε καλές επιλογές μέσα στην υπόλοιπη ημέρα.

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και συνεργάτης του www.runnfun.gr. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Previous ArticleNext Article

Συνταγές με ζυμαρικά πλούσιες σε πρωτεΐνη για όσους αθλούνται

Οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητο κομμάτι της διατροφής όσων αθλούνται. Ακόμα περισσότερο, όταν ταυτόχρονα έχουμε και πρόσληψη πρωτεϊνών, που είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση των μυών.

Δείτε παρακάτω ορισμένες συνταγές από το runnersworld.com και κυρίως δοκιμάστε τες:

1/ Ζυμαρικά με ντομάτα και μοτσαρέλα

Για 4-6 μερίδες
450 γραμμάρια ζυμαρικών (όπως rigatoni)
5 κουταλιές της σούπας παρθένο ελαιόλαδο
1-2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
5-6 μικρές ντομάτες, ψιλοκομμένες
225g μοτσαρέλα τριμμένη
Μια χούφτα ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό
Μαϊντανός κομμένος σε μικρά κομμάτια
Μαύρο πιπέρι
Τριμμένο τυρί pecorino

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Σε ένα μεγάλο μπολ βάλτε το λάδι, το σκόρδο, τις ντομάτες, τη μοτσαρέλα, το βασιλικό και το μαϊντανό, στη συνέχεια κάντε ελαφρύ ανακάτεμα. Στραγγίξτε τα ζυμαρικά, ρίξτε τα στο μπολ και έπειτα προσθέστε τον πολτό και αν χρειαστεί επιπλέον λάδι.Για το τέλος, προσθέστε μαύρο πιπέρι και τριμμένο τυρί για γαρνίρισμα.

2/ Πικάντικο μπρόκολο με ζυμαρικά και λουκάνικα

Για 6 μερίδες
450g μακαρόνια farfalle (ή οποιοδήποτε είδος που σας αρέσει)
4 κουταλιές σούπας παρθένο ελαιόλαδο
450g λιωμένο λουκάνικο, κομμένο σε τεμάχια 2,5 εκ
2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
350g μπρόκολο, ψιλοκομμένο
Μαϊντανός κομμένος σε μικρά κομμάτια
Kόκκοι κόκκινου πιπεριού ή καυτό τσίλι
Τριμμένο τυρί pecorino για γεύση

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε δύο κουταλιές λάδι σε μια μέτρια θερμοκρασία. Ρίξτε στην συνέχεια το λουκάνικο και περιμένετε να ροδίσει. Προσθέστε το σκόρδο και το μπρόκολο, ανακατεύοντας για ένα ή δύο λεπτά. Στραγγίστε τα ζυμαρικά και ρίξτε τα στην κατσαρόλα με το εναπομείναν λάδι, καθώς και τον μαϊντανό και το πιπέρι. Προσθέστε αλάτι και μαύρο πιπέρι στη γεύση. Μπορείτε να βάλετε από πάνω τριμμένο τυρί.

3/ Ζυμαρικά μαγειρεμένα με θαλασσινά

Για 8 μερίδες
450g σπαγγέτι
900g ψαριών και οστρακοειδών (όπως μπακαλιάρος, μύδια και γαρίδες)
4 μεγάλες ντομάτες, ψιλοκομμένες
4 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο 80 ml
Τεμαχισμένα φύλλα μαϊντανού για γαρνιτούρα

Οδηγίες: Προθερμαίνετε το φούρνο στους 190C. Κόψτε τα ψάρια σε κομμάτια μήκους περίπου 6 εκατοστών, καθαρίστε τα μύδια και ξεφλουδίστε τις γαρίδες. Ρίξτε στο τηγάνι τις ντομάτες, το σκόρδο, το λάδι, το μαϊντανό και το αλάτι και το πιπέρι για γεύση. Καλύψτε με ένα καπάκι και μαγειρέψτε για 10 λεπτά. Ανακατέψτε τα ψάρια με αλάτι και πιπέρι και προσθέστε απαλά στις ντομάτες. Καλύψτε και ψήστε για άλλα 10 λεπτά ή έως ότου το ψάρι γίνει αδιαφανές.
Διασκορπίστε τα οστρακοειδή πάνω από την κορυφή, καλύψτε και ψήστε για άλλα 10 λεπτά ή μέχρι να ανοίξουν όλα τα κελύφη και οι γαρίδες γίνουν ροζ. Ενώ τα θαλασσινά ετοιμάζονται, μαγειρεύετε τα μακαρόνια σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου. Στραγγίξτε τα. Προσθέστε τα ζυμαρικά στο τηγάνι με τα θαλασσινά και ανακατέψτε απαλά. Πασπαλίστε με μαϊντανό και σερβίρουμε.

4/ Λαζάνια με μυρωδικά και τυριά

Για 6-8 μερίδες
340g λαζάνια
2 κουταλιές σούπας παρθένο ελαιόλαδο
3 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
450g βόειου κρέατος (ή λουκάνικο, ή ανάμεικτα)
1.35L σάλτσα ντομάτας ή ψιλοκομμένες ντομάτες
170g πάστα ντομάτας
Μια χούφτα ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό
Μαϊντανός κομμένο σε φύλλα
½ κουταλάκι αποξηραμένης ρίγανης
425g τυρί ricotta
225g μοτσαρέλα, τριμμένη
225g μοτσαρέλα, κομμένη σε φέτες
50g τυρί pecorino

Οδηγίες: Προθερμαίνετε το φούρνο σας στους 190C. Μαγειρέψτε τα λαζάνια σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Στραγγίστε και αφήστε τα σε ένα μόνο στρώμα στο χαρτί ψησίματος. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε το λάδι σε μια μέση θερμοκρασία Προσθέστε το σκόρδο και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για ένα λεπτό. Προσθέστε το κρέας και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για πέντε λεπτά ή μέχρι να ροδίσουν. Προσθέστε τη σάλτσα ντομάτας, την πάστα ντομάτας και τα μυρωδικά και ανακατέψτε για να τα συνδυάσετε. Μειώστε τη θερμοκρασία και σιγοβράστε τη σάλτσα για 15 λεπτά. Βάλτε ¼ της σάλτσας σε ένα σκεύος 35cm x 7.5cm x 25cm. Ρίξτε την πρώτη στρώση με τα λαζάνια και έπειτα το 1/3 της υπόλοιπης σάλτσας, εξασφαλίζοντας πως τα ζυμαρικά καλύπτονται επαρκώς. Ρίξτε 1/3 από την μοτσαρέλα και το τυρί ricotta. Eπαναλάβετε 3 φορές το ίδιο για να δημιουργήσετε τρεις στρώσεις. Ρίξτε τα τυριά που απέμειναν στην κορυφή. Ψήστε για 45 λεπτά και αφήστε το φαγητό για 15 λεπτά να συνέλθει προτού σερβίρετε.

5/ Ζυμαρικά με φρέσκα λαχανικά

Για 6-8 μερίδες
450g λεπτά σπαγγέτι
4 μεσαίες ντομάτες, ψιλοκομμένες
1/2 μικρό λευκό κρεμμύδι ψιλοκομμένο
450g πράσινα φασολάκια σόγιας
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο 80 ml
Μαύρο πιπέρι και αλάτι

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Τοποθετήστε τη ντομάτα, το κρεμμύδι και τα φασολάκια σε ένα μεγάλο μπολ. Αδειάστε τα ζυμαρικά και προσθέστε τα στο μπολ. Προσθέστε λάδι, αλάτι και πιπέρι για γεύση. Ανακατέψτε ελαφρά και σερβίρετε.

6 / Σπαγγέτι με αυγά

Για 4 μερίδες
450g σπαγγέτι
675g σάλτσα ντομάτας ή τεμαχισμένες ντομάτες
4 κουταλιές της σούπας βούτυρο
1 μέτριο κρεμμύδι, αποφλοιωμένο
6 μεγάλα ψημένα αυγά, αποφλοιωμένα
Τριμμένο τυρί pecorino

Οδηγίες: Σε μια βαθιά κατσαρόλα, θερμαίνετε τη σάλτσα σε χαμηλή φωτιά. Προσθέστε το βούτυρο και το κρεμμύδι και ανακατέψτε μέχρι να λιώσει όλο το βούτυρο. Προσθέστε τα αυγά και μαγειρέψτε σε χαμηλή φωτιά. Ξεχωριστά, μαγειρέψτε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου. Στραγγίστε και χωρίστε ανάμεσα σε τέσσερα μπολ σερβιρίσματος.

7/ Λιγκουίνι με αχιβάδες

Για 4-8 μερίδες
450g λιγκουίνι
2 κουταλιές παρθένο ελαιόλαδο
2 κουταλιές της σούπας βούτυρο
2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο
450g αχιβάδες
Κρέμα γάλακτος 80 ml
50g τυρί pecorino
Mαϊντανός κομμένο σε φύλλα

Οδηγίες: Μαγειρέψτε τα λιγκουίνι σύμφωνα με τις οδηγίες πακέτου. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, θερμαίνετε το λάδι και το βούτυρο σε μια μέση θερμοκρασία. Προσθέστε το σκόρδο και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για ένα λεπτό. Προσθέστε τις αχιβάδες και μαγειρέψτε, ανακατεύοντας, για άλλα πέντε λεπτά. Προσθέτουμε την κρέμα και το μισό πεκορίνο και ζεσταίνουμε μέχρις ότου βράσει το μείγμα. Αδειάστε τα ζυμαρικά και προσθέστε τον μαϊντανό και το αλάτι και το πιπέρι. Ανακατέψτε και σερβίρετε.

Διαβάστε ακόμα: Τα μακαρόνια ομορφαίνουν, δεν παχαίνουν

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Ημικρανίες: Πώς το μαγνήσιο μας ανακουφίζει

Abigail Keenan on Unsplash

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Το μαγνήσιο συμμετέχει σε περισσότερα από 300 μεταβολικά μονοπάτια, όπως: η πρωτεϊνοσύνθεση, η σύνθεση DNA, η παραγωγή ενέργειας, η διατήρηση της υγείας της καρδιάς, των αγγείων, των νεύρων, των μυών και στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας.

Το μαγνήσιο συμμετέχει σε πάρα πολλές βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού, μεταξύ των οποίων στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος, στη λειτουργία των μυών, στην υγεία της καρδιάς, στον σχηματισμό των οστών, καθώς και στην ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη. Πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν την προληπτική επίδραση του μαγνησίου και στην αντιμετώπιση της ημικρανίας, μιας και οι περισσότεροι ασθενείς με ημικρανίες παρουσιάζουν έλλειψη μαγνησίου.

Διατροφικοί… μύθοι που μας εμποδίζουν να χάσουμε βάρος

Μεταβολισμός μαγνησίου

Το διαιτητικό μαγνήσιο απορροφάται από τον οργανισμό σε ποσοστό 30% με 40%. Οι κύριες διατροφικές πηγές από τις οποίες προσλαμβάνεται είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Γενικότερα, εντοπίζεται στο φύτρο και το πίτουρο του σιταριού, εξ’ ου και η υψηλότερη περιεκτικότητά του στα προϊόντα που είναι πλούσια σε διαιτητικές ίνες. Μερική από την ποσότητα του μαγνησίου που παίρνουμε καθημερινά (~10%) βρίσκεται και στο νερό.

Παθογένεση ημικρανίας και ο ρόλος του μαγνησίου

Παρατηρείται ότι η έλλειψη του μαγνησίου συσχετίζεται με βασικούς παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς που συνδράμουν στην εμφάνιση της ημικρανίας, όπως : μεταβολή στην απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών, συσσώρευση αιμοπεταλίων και αγγειοσυστολή.

Επιπλέον, η ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση και απελευθέρωση της ουσίας P. Η δράση αυτής της ουσίας έγκειται στις αισθητικές ίνες που προάγουν το αίσθημα του πόνου. Το μαγνήσιο επιδρά ευεργετικά στο νευρικό σύστημα μέσω αντιρρόπησης της αγγειοσυστολής, αναστολής της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων, σταθεροποίησης των κυτταρικών μεμβρανών και περιορισμού της παραγωγής φλεγμονωδών παραγόντων.

H χρυσή τομή για σωστή διατροφή το καλοκαίρι…

Συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συχνότητα και τη βαρύτητα των επεισοδίων ημικρανίας.  Η συμπληρωματική χορήγηση συστήνεται πλέον  καθημερινά σε ασθενείς με κλινική υποψία υπομαγνησιαιμίας, με σκοπό τη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων ημικρανίας.

Η δόση και το είδος του μαγνησίου παίζουν καταλυτικό ρόλο, έτσι ώστε να έχετε τα μέγιστα αποτελέσματα. Έμφαση πρέπει να δοθεί σε ασθενείς που εκδηλώνουν παρενέργειες (διάρροια, μυϊκή αδυναμία κ.α.), καθώς το μαγνήσιο σε υψηλές δόσεις εμφανίζει τοξικότητα και ντενδείκνυται επί παρουσίας ορισμένων παθήσεων (π.χ. νεφροπάθειες).

Διαβάστε επίσης: Να τρέχω γρήγορα ή αργά για να χάσω περισσότερο λίπος;

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής” και είναι συνεργάτης του runnfun.gr.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

x
Send this to a friend