H έλλειψη σιδήρου είναι κάτι που εμφανίζεται συχνά σε πολλούς ανθρώπους τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο σε κοινωνίες που λόγω συνθηκών φτώχιας είναι δύσκολη η πρόσβαση στο κόκκινο κρέας.
Ωστόσο έλλειψη σιδήρου μπορεί να εμφανίσουν ακόμη οι έμπειροι αθλητές αντοχής αλλά και οι γυναίκες δρομείς.
Ειδικά στο τελευταίο γκρουπ ο λόγος της έλλειψης σιδήρου έχει να κάνει περισσότερο με την ίδια την αερόβια άσκηση και όχι με τις διατροφικές συνήθειες. Ωστόσο η λύση έχει να κάνει αποκλειστικά με την δίαιτα.
Από τα παραπάνω θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος πως οι αθλητές αντοχής προκειμένου να αυξήσουν τον σίδηρο στον οργανισμό τους θα πρέπει να στραφούν στο επεξεργασμένο κόκκινο κρέας. Ευτυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι, άλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η υπερβολική κατανάλωση του κόκκινου κρέατος δημιουργεί θέματα στη υγεία μακροπρόθεσμα.
Φλεγμονές και έλλειψη σιδήρου
Οι επιστήμονες έχουν δώσει ποικίλες εξηγήσεις αναφορικά με την έλλειψη σιδήρου που παρουσιάζεται ανάμεσα στους αθλητές αντοχής. Η επικρατέστερη έχει να κάνει με την φλεγμονή. Η παρατεταμένη και έντονη αερόβια άσκηση δημιουργεί φθορά στους μύες και για τον λόγο αυτό ακολουθεί μια φλεγμονή ως αντίδραση του οργανισμού στην προσπάθεια επανόρθωσης των μυϊκών ιστών.
Ανάμεσα στις πολλές βιοχημικές αλλαγές που συμβαίνουν σε μια φλεγμονώδη κατάσταση είναι η αυξημένη παραγωγή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται εψιδίνη, ένας ρυθμιστής του μεταβολισμού του σιδήρου.
Όταν τα επίπεδα εψιδίνης είναι υψηλά η δυνατότητα απορρόφησης του σιδήρου από το έντερο είναι ανεπαρκής. Παρά το γεγονός ότι η έρευνα έχει δείξει ότι τα επίπεδα εψιδίνης δεν είναι χρονίως αυξημένα σε αθλητές αντοχής, οι μεταβολές στα επίπεδα της εψιδίνης είναι ικανές να μειώσουν συνολικά την δυνατότητα απορρόφησης του σιδήρου και να προκαλέσουν σιδηροπενία.
Όταν ακούνε πολλοί για έλλειψη σιδήρου σε αθλητές αντοχής, το μυαλό τους πάει αμέσως στην αναιμία, μια κατάσταση όπου το αίμα δεν έχει αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια για να υποστηρίξει την κανονική λειτουργία. Η σιδηροπενική αναιμία υποβαθμίζει σοβαρά την απόδοση του αθλητή και την αντοχή, επειδή τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο στους μυες που εργάζονται.
Ωστόσο παρόμοια συμπτώματα μπορεί να έχει η έλλειψη σιδήρου χωρίς να υπάρχει θέμα αναιμίας. Αυτό συμβαίνει γιατί ο σίδηρος δεν είναι μόνο ένα κρίσιμο συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, αλλά παίζει επίσης ένα πιο άμεσο ρόλο στην αερόβιο μεταβολισμό μέσα στα μιτοχόνδρια, τα ενδοκυτταρικά «εργοστάσια» όπου χρησιμοποιείται το οξυγόνο για να διασπαστούν τα καύσιμα των μυών.
Η μελέτη…
Το 2011 στο Πανεπιστήμιο του Cornell οι ερευνητές μελέτησαν την σχέση μεταξύ της ανεπάρκειας σιδήρου και της απόδοσης των κωπηλατών. Εκατόν εξήντα πέντε κωπηλάτες θηλυκού γένους ελέγχθηκαν για την κατάσταση του σιδήρου τους. Δεκαέξι αθλήτριες διαγνώστηκαν με αναιμία και 30 με ανεπάρκεια σιδήρου χωρίς αναιμία.
Σε όλες είχε ζητηθεί να βελτιώσουν το προσωπικό τους ρεκόρ τους τρεις προηγούμενους μήνες. Κατά μέσο όρο ο χρόνος των μη αναιμικών αθλητριών που είχαν όμως έλλειψη σιδήρου, ήταν κατά 21 δευτερόλεπτα πιο αργός σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν θέμα με τον σίδηρο. Η έρευνα αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα πως αν μετά από προπονήσεις νιώθετε κόπωση ενδέχεται να αντιμετωπίζετε πρόβλημα έλλειψης σιδήρου, χωρίς όμως να έχετε αναιμία.
Το αξιοσημείωτο της συγκεκριμένης έρευνας έχει να κάνει με το γεγονός ότι σχεδόν το 28% των αθλητριών της κωπηλασίας είχαν έλλειψη σιδήρου ανεξάρτητα με το αν είχαν και αναιμία. Αντίθετα στους άνδρες αθλητές το ποσοστό είναι αρκετά μικρότερο.
Γυναίκες, άνδρες και κόκκινο κρέας
Γενικά οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν έλλειψη σιδήρου γιατί το αίμα που χάνουν κατά την έμμηνο ρύση δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για σίδηρο. Ωστόσο οι γυναίκες καταναλώνουν συνήθως λιγότερο σίδηρο από τους άνδρες. Την κατάσταση περιπλέκει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι οι αθλήτριες αντοχής τρώνε λιγότερο κόκκινο κρέας από τους άνδρες. Ερευνα έδειξε πως το 40% των αθλητριών αποφεύγει το κόκκινο κρέας για «λόγους υγείας».
Το να μειώσει κανείς την ποσότητα κόκκινου κρέατος που καταναλώνει δεν είναι κακή ιδέα, ωστόσο οι έρευνες έχουν δείξει πως αθλήτριες που έχουν βγάλει το συγκεκριμένο είδος κρέατος από το πρόγραμμα, παρουσιάζουν έλλειψη σιδήρου. Το ζήτημα είναι αν οι αθλήτριες μπορούν να λύσουν το πρόβλημα με τα σίδηρο χωρίς να στραφούν στο επεξεργασμένο κόκκινο κρέας που δημιουργεί θέματα στην υγεία μακροπρόθεσμα.
Το δημητριακό τεφ
Η απάντηση είναι καταφατική αφού έχει αποδειχθεί πως τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο δεν είναι απαραίτητο να καταφεύγει κανείς πάντοτε σε αυτά. Επιστήμονες του Μητροπολιτικού Πανεπιστημίου στο Μάντσεστερ διαπίστωσαν πως το δημητριακό τεφ το οποίο χρησιμοποιείται αρκετά στην Αιθιοπία, είναι σε θέση να λύσει το θέμα της ανεπάρκειας σιδήρου σε αθλήτριες αντοχής δίχως αυτές να καταφύγουν στο κόκκινο κρέας και τα συμπληρώματα διατροφής.
Το τεφ γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στις τάξεις των αθλητών αντοχής και δεν χάνετε να το δοκιμάσετε και εσείς αν φιλοδοξείτε να τρέξετε κάποια στιγμή με τις ταχύτητες που «πιάνουν» οι δρομείς της Αιθιοπίας….
Τι είναι όμως το τεφ; Είναι γνωστό στην Ελλάδα ως «πόα η αβησσυνιακή» και χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στην Αφρική. Υπάρχει εδώ και 5000 χρόνια τουλάχιστον και πωλείται στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Δεν θα δυσκολευτείτε να το βρείτε σε σούπερ μάρκετ ή καταστήματα με προϊόντα υγιεινής διατροφής. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα του σε σίδηρο και βιταμίνες είναι ιδανικό για την διατήρηση του οργανισμού σε καλή υγεία.
Διαβάστε επίσης: Σπόροι Chia: Ενεργειακό μυστικό και τροφή του τρεξίματος
Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News
