Δεν χωράει αμφιβολία: το τρέξιμο ανεβάζει σε καθοριστικό βαθμό τη διάθεσή μας και πολλές φορές  είναι το μέσο της μετάβασης από μια κακή μέρα σε ένα ευδιάθετο διάστημα.

Μια δρομέας από τις ΗΠΑ, η Έριν Κέλι, έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον, ουσιαστικά βιωματικό κείμενο γύρω από τις ψευδαισθήσεις όσον αφορά τη σύνδεση του τρεξίματος με τα ψυχολογικά προβλήματα, το οποίο και αναδημοσιεύουμε:

“Όταν το αγόρι μου με χώρισε απρόσμενα την άνοιξη του 2016, χρειαζόμουν κάτι δραστικό ώστε να τα φέρω βόλτα με τα συναισθήματά μου. Δήλωσα συμμετοχή στον Μαραθώνιο του Νιου Τζέρσεϊ πιστεύοντας πως η εντατική προετοιμασία που θα ακολουθούσα θα με έκανε να νιώσω καλύτερα και ίσως πως θα κάνει το πρώην αγόρι μου να καταλάβει τι έχασε χωρίζοντάς με. Όμως αντί να νιώσω συναρπαστικά, όταν τερμάτισα τον αγώνα, ένιωθα πιο κενή και μόνη από ποτέ και μια καταθλιπτική διαπίστωση υπήρχε στο κεφάλι μου: το τρέξιμο δεν θα κάνει κανέναν να με αγαπήσει.

Το τρέξιμο ήταν για μένα ένας τρόπος για να διαχειρίζομαι τα συναισθήματά μου. Χαρούμενη ή λυπημένη, με καλή ή με κακή διάθεση, θετική ή απαισιόδοξη, από τότε που έτρεξα τον πρώτο μου Μαραθώνιο, το τρέξιμο ήταν για μένα το κατάλληλο εργαλείο για να αντιμετωπίσω τον κακό συνδυασμό του να είσαι πληγωμένη και να έχεις αβέβαιο μέλλον. Φράσεις όπως «το τρέξιμο είναι φτηνότερο από τις θεραπείες» και «τρέχω γιατί είναι προτιμότερο από το να δέρνω ανθρώπους» κυκλοφορούσαν παντού, από αυτοκολλητάκια στους δρόμους μέχρι memesστο διαδίκτυο και ενίσχυαν την ιδέα ότι το τρέξιμο προσφέρει μια ψυχική σταθερότητα. Ακόμα και τα μεγαλύτερα δρομικά ΜΜΕ δημοσίευσαν πολύ συχνά αποδείξεις αναφορικά με τα πλεονεκτήματα του τρεξίματος έναντι τις ψυχοθεραπείας.

Δεν πρόκειται φυσικά να αμφισβητήσω την δυνατότητα του τρεξίματος να επηρεάζει τη ψυχική μας υγεία. Μελέτες έχουν δείξει πως το τρέξιμο μπορεί να ανεβάσει τη διάθεσή σου, να ρίξει τα επίπεδα του στρες, να σε βοηθήσει να διαχειριστείς το άγχος και να λειτουργεί ως ένα καλό αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Είμαι όμως πολύ σκεπτική όσον αφορά το μέγεθος κατά όποιο ισχύουν όλα αυτά. Ίσως η δυσπιστία μου έχει να κάνει με το ότι η σταθερότητα της ψυχικής μου υγεία είναι μια συνθήκη υπερβαίνει το τρέξιμο. Άλλωστε, βλέπω και έναν ψυχοθεραπευτή.

Όπως πάρα πολλοί άνθρωποι, τρέχω επειδή το απολαμβάνω, επειδή μου αρέσει ο ανταγωνισμός και επειδή οι προκλήσεις κάνουν την καρδιά μου να χτυπάει πολύ δυνατά. Όμως τρέχω και επειδή θέλω μέσα από την άσκηση να κρατάω σταθερά τα συναισθηματικά μου επίπεδα. Ψάχνω απαντήσεις που θα με κάνουν να ανεβαίνω ψυχολογικά. Θέλω να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα οι ενδορφίνες μου γιατί διαφορετικά, πολλές φορές νιώθω ένα κενό.

Ανεξάρτητα από το τι σκέψεις κάνω όταν τρέχω, σε κάθε βήμα μου νιώθω ότι τα προβλήματά μου απομακρύνονται. Και όσο πιο μακριά φτάνω τρέχοντας, τόσο πιο μικρές και ανούσιες μοιάζουν οι αρνητικές σκέψεις που είχα το προηγούμενο βράδυ. Όμως αυτή η αίσθηση είναι απλά προσωρινή. Όταν σταματάω να τρέχω και επιστρέφω στο διαμέρισμά μου, αν και νιώθω ψυχολογικά ελαφρύτερη, η καλή διάθεσή μου σχετικοποιείται. Πίνω νερό, κάνω ένα μπάνιο, ντύνομαι και συνεχίζω την ημέρα μου. Και τόσο τα άγχη μου όσο και αρνητικά συναισθήματά μου είναι και πάλι μαζί μου.

Μην με παρεξηγείτε: δεν έχω καμία διάθεση να ισχυριστώ πως δεν υπάρχουν πλεονεκτήματα μετά από ένα καλό τρέξιμο. Για μένα το τρέξιμο είναι σαν ένα κουμπί που το πατάς και μειώνεται το στρες και φτιάχνει η ψυχολογία. Όμως είναι σίγουρο πως δεν μπορεί να με κάνει να ξεπεράσω τα πιο βαθιά προβλήματά του. Μάλιστα, αυτή η μικρή βοήθεια που μου έδινε το τρέξιμο ήταν για χρόνια ανασταλτικός παράγοντας για να δω έναν ειδικό διότι πίστευα ότι όσο παραπάνω θα αθληθώ τόσο πιο κοντά στη λύση των προβλημάτων μου θα φτάσω.

Όπως μπορείτε εύκολα να μαντέψετε το τρέξιμο δεν με βοήθησε. Όταν κατάλαβα μάλιστα πως δεν ξεμπερδεύω με τα προβλήματά μου το έριξα στο αλκοόλ, επέστρεψα στην προηγούμενη αποτυχημένη σχέση (λάθος μου αλλά του έδωσα άλλη μια ευκαιρία) και τελικά κατέληξα με επίπονο τρόπο στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν «γρήγορες λύσεις» για ορισμένα προβλήματα. Η ψυχική μου κατάσταση έπρεπε να αντιμετωπιστεί με μακροπρόθεσμη διάθεση και να με παρακολουθεί ένας ειδικός.

Από τότε μπήκα σε ένα στάδιο να προσπαθώ να εντοπίζω τους βαθύτερους φόβους μου, να καθορίζω το πως νιώθω και να βρίσκω στρατηγικές και μηχανισμούς να συμβιβάζομαι με τα αισθήματά μου με έναν υγιή τρόπο αντί να τα εξορίζω στο πίσω μέρος του μυαλού μου.

Η ατάκα «το τρέξιμο είναι η θεραπεία μου» μπορεί να το λέμε μεταξύ σοβαρού και αστείου αλλά υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο τρόπο που βοηθάει στη ψυχολογία σου ένας ειδικός και στον τρόπο που σε βοηθάει το τρέξιμο. Όπως λέει και ο ειδικός αθλητικής ψυχολογίας Λάγκος Γουάλας: «Σίγουρα το να τρέχεις είναι ένας καλός τρόπος να διαχειρίζεσαι και να μειώνεις το άγχος σου αλλά δεν είναι αυτή η θεραπεία για τις κλινικές περιπτώσεις και δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αληθινή θεραπεία».

Όπως μάλιστα τονίζει: «Το να μιλάς σε έναν ψυχαναλυτή είναι σαν να μιλάς στον εαυτό σου μέσω ενός καθρέφτη, να ανακαλύπτεις ποιος είσαι και να ορίζεις τους προσωπικούς στου στόχους. Δεν έχει να κάνει μόνο με το μειώνεις το στρες και να βελτιώνεις τη διάθεσή σου».

Δεν πιστεύω ότι η ψυχοθεραπεία και το τρέξιμο είναι αντιθετικά πράγματα. Αυτό όμως που πλέον έχω καταλάβει και είμαι βέβαιη είναι ότι το να ζητάς τη βοήθεια ενός ειδικού είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις.

Ο Τζάστιν Χόρνεκερ, ένας προπονητής που είναι υπερασπιστής της χρήσης του τρεξίματος ως προς την καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης, συμφωνεί πως οι δρομείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όσον αφορά το πως αντιλαμβάνονται τη σύνδεση ανάμεσα στο τρέξιμο και τη ψυχική υγεία.

«Η ψυχική υγεία δεν βελτιώνεται απλά όταν ξεσκάς. Το τρέξιμο μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να διοχετεύσεις την ενέργειά σου, να βγεις από μια κακή κατάσταση και να σου δώσει τρόπο να σκεφτείς αλλά το τρέξιμο από μόνο του δεν χτυπάει τη ρίζα των προβλημάτων σου. Ορισμένοι από εμάς χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή και άλλη μια απλή θεραπεία αλλά σε κάθε περίπτωση το τρέξιμο δεν είναι λύση για τη ψυχική υγεία», λέει ο Χόρνεκερ.

Τα όσα λέει ο Χόρνεκερ δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάζονται και από τραγωδίες όπως εκείνη που είχε γίνει στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια τον Ιανουάριο του 2014 όταν ο ΤζόναθανΓκρέι, που ήταν επαγγελματίας δρομέας αυτοκτόνησε καθώς παρά τη φαινομενικά τέλεια ζωή που είχε δεν κατάφερε να νικήσει τη μάχη με την κατάθλιψή του.

Όπως και να έχει πάντως, το να χρησιμοποιείς την άσκηση για να βελτιώσεις τη ψυχολογία σου μπορεί να είναι μια μεγάλη πρόκληση επίσης όπως διαβεβαιώνει ο Τζάστιν Ρος, διακεκριμένος ψυχολόγος και δρομέας. Και αυτό γιατί το τρέξιμο αποτελεί έναν φυσικό μηχανισμό βελτίωσης, μια πραγματικότητα που όλοι ξέρουμε πολύ καλά.

Το τρέξιμο βελτιώνει την επαφή με τον εαυτό μας και την φυσική και ψυχική μας κατάσταση. Μας γεμίζει με θέληση και πειθαρχία. Πρέπει να τρέχουμε για βοηθάμε τη ψυχολογία μας. Το πρόβλημα είναι όταν το τρέξιμο γίνεται η στρατηγική ξεπεράσματος έντονων ψυχολογικών τραυμάτων.

«Ένα πλάνο που βασίζεται στο τρέξιμο είναι ένα πλάνο για να ξεπεράσεις τα προβλήματά σου ή υποσυνείδητα απλά μέσα από το τρέξιμο αγνοείς τα προβλήματά σου ή/και τιμωρείς τον εαυτό σου για κάτι για το οποίο έχεις τύψεις;», λέει ο Ρος, ο οποίος είναι κάθετος πως για τα ψυχολογικά μας προβλήματα πρέπει πρωτίστως να απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό.

Να θυμάστε, λοιπόν, πάντα ότι κανείς δεν είναι… λιγότερο δρομέας επειδή δεν βρίσκει αγαλλίαση, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση στο τέλος κάθε κούρσας και προπόνησης. Υπάρχουν και θέματα που μπορεί ένας άνθρωπος να τα ξεπεράσει με… χιλιόμετρα.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Δεν χωράει αμφιβολία: το τρέξιμο ανεβάζει σε καθοριστικό βαθμό τη διάθεσή μας και πολλές φορές  είναι το μέσο της μετάβασης από μια κακή μέρα σε ένα ευδιάθετο διάστημα.

Μια δρομέας από τις ΗΠΑ, η Έριν Κέλι, έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον, ουσιαστικά βιωματικό κείμενο γύρω από τις ψευδαισθήσεις όσον αφορά τη σύνδεση του τρεξίματος με τα ψυχολογικά προβλήματα, το οποίο και αναδημοσιεύουμε:

“Όταν το αγόρι μου με χώρισε απρόσμενα την άνοιξη του 2016, χρειαζόμουν κάτι δραστικό ώστε να τα φέρω βόλτα με τα συναισθήματά μου. Δήλωσα συμμετοχή στον Μαραθώνιο του Νιου Τζέρσεϊ πιστεύοντας πως η εντατική προετοιμασία που θα ακολουθούσα θα με έκανε να νιώσω καλύτερα και ίσως πως θα κάνει το πρώην αγόρι μου να καταλάβει τι έχασε χωρίζοντάς με. Όμως αντί να νιώσω συναρπαστικά, όταν τερμάτισα τον αγώνα, ένιωθα πιο κενή και μόνη από ποτέ και μια καταθλιπτική διαπίστωση υπήρχε στο κεφάλι μου: το τρέξιμο δεν θα κάνει κανέναν να με αγαπήσει.

Το τρέξιμο ήταν για μένα ένας τρόπος για να διαχειρίζομαι τα συναισθήματά μου. Χαρούμενη ή λυπημένη, με καλή ή με κακή διάθεση, θετική ή απαισιόδοξη, από τότε που έτρεξα τον πρώτο μου Μαραθώνιο, το τρέξιμο ήταν για μένα το κατάλληλο εργαλείο για να αντιμετωπίσω τον κακό συνδυασμό του να είσαι πληγωμένη και να έχεις αβέβαιο μέλλον. Φράσεις όπως «το τρέξιμο είναι φτηνότερο από τις θεραπείες» και «τρέχω γιατί είναι προτιμότερο από το να δέρνω ανθρώπους» κυκλοφορούσαν παντού, από αυτοκολλητάκια στους δρόμους μέχρι memesστο διαδίκτυο και ενίσχυαν την ιδέα ότι το τρέξιμο προσφέρει μια ψυχική σταθερότητα. Ακόμα και τα μεγαλύτερα δρομικά ΜΜΕ δημοσίευσαν πολύ συχνά αποδείξεις αναφορικά με τα πλεονεκτήματα του τρεξίματος έναντι τις ψυχοθεραπείας.

Δεν πρόκειται φυσικά να αμφισβητήσω την δυνατότητα του τρεξίματος να επηρεάζει τη ψυχική μας υγεία. Μελέτες έχουν δείξει πως το τρέξιμο μπορεί να ανεβάσει τη διάθεσή σου, να ρίξει τα επίπεδα του στρες, να σε βοηθήσει να διαχειριστείς το άγχος και να λειτουργεί ως ένα καλό αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Είμαι όμως πολύ σκεπτική όσον αφορά το μέγεθος κατά όποιο ισχύουν όλα αυτά. Ίσως η δυσπιστία μου έχει να κάνει με το ότι η σταθερότητα της ψυχικής μου υγεία είναι μια συνθήκη υπερβαίνει το τρέξιμο. Άλλωστε, βλέπω και έναν ψυχοθεραπευτή.

Όπως πάρα πολλοί άνθρωποι, τρέχω επειδή το απολαμβάνω, επειδή μου αρέσει ο ανταγωνισμός και επειδή οι προκλήσεις κάνουν την καρδιά μου να χτυπάει πολύ δυνατά. Όμως τρέχω και επειδή θέλω μέσα από την άσκηση να κρατάω σταθερά τα συναισθηματικά μου επίπεδα. Ψάχνω απαντήσεις που θα με κάνουν να ανεβαίνω ψυχολογικά. Θέλω να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα οι ενδορφίνες μου γιατί διαφορετικά, πολλές φορές νιώθω ένα κενό.

Ανεξάρτητα από το τι σκέψεις κάνω όταν τρέχω, σε κάθε βήμα μου νιώθω ότι τα προβλήματά μου απομακρύνονται. Και όσο πιο μακριά φτάνω τρέχοντας, τόσο πιο μικρές και ανούσιες μοιάζουν οι αρνητικές σκέψεις που είχα το προηγούμενο βράδυ. Όμως αυτή η αίσθηση είναι απλά προσωρινή. Όταν σταματάω να τρέχω και επιστρέφω στο διαμέρισμά μου, αν και νιώθω ψυχολογικά ελαφρύτερη, η καλή διάθεσή μου σχετικοποιείται. Πίνω νερό, κάνω ένα μπάνιο, ντύνομαι και συνεχίζω την ημέρα μου. Και τόσο τα άγχη μου όσο και αρνητικά συναισθήματά μου είναι και πάλι μαζί μου.

Μην με παρεξηγείτε: δεν έχω καμία διάθεση να ισχυριστώ πως δεν υπάρχουν πλεονεκτήματα μετά από ένα καλό τρέξιμο. Για μένα το τρέξιμο είναι σαν ένα κουμπί που το πατάς και μειώνεται το στρες και φτιάχνει η ψυχολογία. Όμως είναι σίγουρο πως δεν μπορεί να με κάνει να ξεπεράσω τα πιο βαθιά προβλήματά του. Μάλιστα, αυτή η μικρή βοήθεια που μου έδινε το τρέξιμο ήταν για χρόνια ανασταλτικός παράγοντας για να δω έναν ειδικό διότι πίστευα ότι όσο παραπάνω θα αθληθώ τόσο πιο κοντά στη λύση των προβλημάτων μου θα φτάσω.

Όπως μπορείτε εύκολα να μαντέψετε το τρέξιμο δεν με βοήθησε. Όταν κατάλαβα μάλιστα πως δεν ξεμπερδεύω με τα προβλήματά μου το έριξα στο αλκοόλ, επέστρεψα στην προηγούμενη αποτυχημένη σχέση (λάθος μου αλλά του έδωσα άλλη μια ευκαιρία) και τελικά κατέληξα με επίπονο τρόπο στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν «γρήγορες λύσεις» για ορισμένα προβλήματα. Η ψυχική μου κατάσταση έπρεπε να αντιμετωπιστεί με μακροπρόθεσμη διάθεση και να με παρακολουθεί ένας ειδικός.

Από τότε μπήκα σε ένα στάδιο να προσπαθώ να εντοπίζω τους βαθύτερους φόβους μου, να καθορίζω το πως νιώθω και να βρίσκω στρατηγικές και μηχανισμούς να συμβιβάζομαι με τα αισθήματά μου με έναν υγιή τρόπο αντί να τα εξορίζω στο πίσω μέρος του μυαλού μου.

Η ατάκα «το τρέξιμο είναι η θεραπεία μου» μπορεί να το λέμε μεταξύ σοβαρού και αστείου αλλά υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο τρόπο που βοηθάει στη ψυχολογία σου ένας ειδικός και στον τρόπο που σε βοηθάει το τρέξιμο. Όπως λέει και ο ειδικός αθλητικής ψυχολογίας Λάγκος Γουάλας: «Σίγουρα το να τρέχεις είναι ένας καλός τρόπος να διαχειρίζεσαι και να μειώνεις το άγχος σου αλλά δεν είναι αυτή η θεραπεία για τις κλινικές περιπτώσεις και δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αληθινή θεραπεία».

Όπως μάλιστα τονίζει: «Το να μιλάς σε έναν ψυχαναλυτή είναι σαν να μιλάς στον εαυτό σου μέσω ενός καθρέφτη, να ανακαλύπτεις ποιος είσαι και να ορίζεις τους προσωπικούς στου στόχους. Δεν έχει να κάνει μόνο με το μειώνεις το στρες και να βελτιώνεις τη διάθεσή σου».

Δεν πιστεύω ότι η ψυχοθεραπεία και το τρέξιμο είναι αντιθετικά πράγματα. Αυτό όμως που πλέον έχω καταλάβει και είμαι βέβαιη είναι ότι το να ζητάς τη βοήθεια ενός ειδικού είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις.

Ο Τζάστιν Χόρνεκερ, ένας προπονητής που είναι υπερασπιστής της χρήσης του τρεξίματος ως προς την καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης, συμφωνεί πως οι δρομείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όσον αφορά το πως αντιλαμβάνονται τη σύνδεση ανάμεσα στο τρέξιμο και τη ψυχική υγεία.

«Η ψυχική υγεία δεν βελτιώνεται απλά όταν ξεσκάς. Το τρέξιμο μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να διοχετεύσεις την ενέργειά σου, να βγεις από μια κακή κατάσταση και να σου δώσει τρόπο να σκεφτείς αλλά το τρέξιμο από μόνο του δεν χτυπάει τη ρίζα των προβλημάτων σου. Ορισμένοι από εμάς χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή και άλλη μια απλή θεραπεία αλλά σε κάθε περίπτωση το τρέξιμο δεν είναι λύση για τη ψυχική υγεία», λέει ο Χόρνεκερ.

Τα όσα λέει ο Χόρνεκερ δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάζονται και από τραγωδίες όπως εκείνη που είχε γίνει στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια τον Ιανουάριο του 2014 όταν ο ΤζόναθανΓκρέι, που ήταν επαγγελματίας δρομέας αυτοκτόνησε καθώς παρά τη φαινομενικά τέλεια ζωή που είχε δεν κατάφερε να νικήσει τη μάχη με την κατάθλιψή του.

Όπως και να έχει πάντως, το να χρησιμοποιείς την άσκηση για να βελτιώσεις τη ψυχολογία σου μπορεί να είναι μια μεγάλη πρόκληση επίσης όπως διαβεβαιώνει ο Τζάστιν Ρος, διακεκριμένος ψυχολόγος και δρομέας. Και αυτό γιατί το τρέξιμο αποτελεί έναν φυσικό μηχανισμό βελτίωσης, μια πραγματικότητα που όλοι ξέρουμε πολύ καλά.

Το τρέξιμο βελτιώνει την επαφή με τον εαυτό μας και την φυσική και ψυχική μας κατάσταση. Μας γεμίζει με θέληση και πειθαρχία. Πρέπει να τρέχουμε για βοηθάμε τη ψυχολογία μας. Το πρόβλημα είναι όταν το τρέξιμο γίνεται η στρατηγική ξεπεράσματος έντονων ψυχολογικών τραυμάτων.

«Ένα πλάνο που βασίζεται στο τρέξιμο είναι ένα πλάνο για να ξεπεράσεις τα προβλήματά σου ή υποσυνείδητα απλά μέσα από το τρέξιμο αγνοείς τα προβλήματά σου ή/και τιμωρείς τον εαυτό σου για κάτι για το οποίο έχεις τύψεις;», λέει ο Ρος, ο οποίος είναι κάθετος πως για τα ψυχολογικά μας προβλήματα πρέπει πρωτίστως να απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό.

Να θυμάστε, λοιπόν, πάντα ότι κανείς δεν είναι… λιγότερο δρομέας επειδή δεν βρίσκει αγαλλίαση, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση στο τέλος κάθε κούρσας και προπόνησης. Υπάρχουν και θέματα που μπορεί ένας άνθρωπος να τα ξεπεράσει με… χιλιόμετρα.

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News