Γράφει ο Νίκος Καφετζόπουλος*
Ο μαραθώνιος πλησιάζει και η προετοιμασία των αθλητών, επαγγελματιών και ερασιτεχνών, βρίσκεται στο τελικό στάδιο.
Στον παρόν άρθρο θα παραθέσουμε τις τελευταίες διατροφικές συστάσεις έτσι ώστε η επίπονη προετοιμασία να έχει αφενός το επιθυμητό αποτέλεσμα, αφετέρου να αποφευχθεί το φαινόμενο του «καρφώματος» (στη γλώσσα των αθλητών) το οποίο περιγράφεται ως «χτύπημα σε τοίχο» (hit the wall) και δεν είναι άλλο από το αποτέλεσμα της πλήρους εξάντλησης του μυϊκού και ηπατικού γλυκογόνου στον οργανισμό.
Γενικά στοιχεία
Από την ανακάλυψη ότι το γλυκογόνο των μυών είναι το πιο σημαντικό καύσιμο για τους μυς, πολυάριθμες παρεμβάσεις έχουν αναπτυχθεί για να βελτιώσουν τη διαθεσιμότητα του. Η μεγιστοποίηση των αποθεμάτων γλυκογόνου αποτελεί επομένως τον βασικό διατροφικό στόχο!
Πως επιτυγχάνεται: Η επικρατούσα παρέμβαση είναι το τροποποιημένο πρωτόκολλο και περιλαμβάνει σταδιακή αύξηση της πρόσληψης υδατανθράκων και σταδιακή μείωση του όγκου της προπόνησης. Κατά τη διάρκεια του διαστήματος αυτού η πρόσληψη υδατάνθρακα αυξάνεται σταδιακά από 50 έως περίπου 70-75% της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας τις τελευταίες 3 μέρες πριν την ημέρα του αγώνα. Το συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα απαιτεί μείωση στην ποσότητα του λίπους στη διατροφή, καθώς και αύξηση πρόσληψης τροφίμων πλούσια σε υδατάνθρακες, όπως πατάτες, ζυμαρικά, μπανάνες, αθλητικά ποτά. Να σημειωθεί ότι η αύξηση του ποσοστού των υδατανθράκων στη διατροφή δεν αλλάζει την ημερήσια πρόσληψη ενέργειας, αλλά απαιτεί μεγαλύτερο όγκο τροφής.
Εάν η διαδικασία φόρτισης υδατανθράκων γίνει σωστά, η αύξηση του αποθηκευμένου γλυκογόνου στο ήπαρ και στους μυς μπορεί να φτάσει 200-300%, κάτι που μεταφράζεται σε αποθήκευση επιπλέον 300-400 γρ. συνολικού γλυκογόνου. Για να πραγματοποιηθεί αυτό, απαιτείται βεβαίως και η απαιτούμενη ξεκούραση του αθλητή.
Επειδή το γλυκογόνο αποθηκεύεται μαζί με νερό, η φόρτιση μπορεί να επιφέρει και μια αύξηση του βάρους 1-2 κιλών. Αυτό δεν πρέπει να τρομάζει τους δρομείς διότι η έρευνα τα τελευταία χρόνια επιβεβαιώνει ότι τα ενεργειακά οφέλη της φόρτισης των υδατανθράκων, υπερτερούν αυτής της αύξησης βάρους. Εκτός από το ενεργειακό όφελος, φαίνεται να υπάρχει και ένα πλεονέκτημα στην θερμορύθμιση του αθλητή που οφείλεται στην κατακράτηση του νερού που γίνεται στον οργανισμό.
Προαγωνιστικό γεύμα
Το γεύμα ή το σνακ που καταναλώνεται πριν τον αγώνα θα πρέπει να προετοιμάζει τους αθλητές για την επερχόμενη δραστηριότητα, έτσι ώστε ούτε να πεινάνε, αλλά ούτε να έχουν άπεπτη τροφή στο στομάχι.
Για να εξασφαλιστεί ότι το ηπατικό και μυϊκό γλυκογόνο είναι σε βέλτιστο επίπεδο, συνιστάται ένα γεύμα 2-3 ώρες πριν από την έναρξη του αγώνα, με έμφαση σε σύνθετους υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, των οποίων η αργή απορρόφηση θα συμβάλλει στη διατήρηση της σταθερότητας των επιπέδων της γλυκόζης κατά την διάρκεια της άσκησης.
Σε πραγματικές συνθήκες, συχνά είναι απίθανο κάποιος αθλητής να θυσιάσει ώρες ύπνου, προκειμένου να καταναλώσει ένα μεγάλο γεύμα πριν από πρωινό αγώνα. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να καταναλωθεί ένα μικρό γεύμα ή σνακ πριν τον αγώνα σε συνδυασμό με κατανάλωση υδατανθράκων κατά την διάρκεια της άσκησης. Σε γενικές γραμμές απαιτείται ένα γεύμα 350 θερμίδων για μισό μαραθώνιο (20 χλμ.) και 700 θερμίδων για τον κλασικό μαραθώνιο.
Το συγκεκριμένο γεύμα θα πρέπει επίσης:
-
να είναι μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη
-
να είναι επαρκές σε υγρά ώστε να διατηρείται ικανοποιητική η κατάσταση υδάτωσης
-
να μην περιέχει λιπαρά και φυτικές ίνες, ώστε να ελαχιστοποιεί τις γαστρεντερικές διαταραχές
-
να αποτελείται από οικεία τρόφιμα στον αθλητή
|
Παράδειγμα μικρότερων προ αγωνιστικών γευμάτων (400-500 θερμίδες) |
|
Ανάλογα με την ανοχή του καθενός μπορεί να καταναλωθεί ένα γεύμα όπως τα παραπάνω, με μικρές προσαυξήσεις. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι οποιαδήποτε διατροφική στρατηγική θα πρέπει να έχει δοκιμαστεί στο πλαίσιο της προετοιμασίας και όχι την ημέρα του αγώνα.
Συνεχίζεται…
*Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του. Τηλ: 213 002 48 54 | 6942 84 24 63 | info@nutribase.gr
Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News