Να γιατί o Μαραθώνιος μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή;

Γράφει ο Γιώργος Αράπογλου*

Ο μεγάλος Τσέχος δρομέας μεγάλων αποστάσεων Εμίλ Ζάτοπεκ, ο επονομαζόμενος «άνθρωπος – ατμομηχανή» είχε πει κάποτε: «Αν θες να τρέξεις, τρέξε ένα μίλι. Αν, όμως, θέλεις να ζήσεις μια εμπειρία, τρέξε έναν Μαραθώνιο».

Έχοντας για πολλά χρόνια αυτή τη σκέψη στο μυαλό μου και πλέον έχοντας βιώσει ήδη δύο αντίστοιχες εμπειρίες, το μόνο που θα ήθελα να προσθέσω στη ρήση του είναι ότι δεν μιλάμε απλώς για μια αναφορά στη λίστα με τα «100 πράγματα που πρέπει να κάνεις πριν πεθάνεις», αλλά μια συγκλονιστική εμπειρία που σίγουρα θα σου αλλάξει τη ζωή.

Έχουν περάσει μόνο λίγες μέρες μετά τον τερματισμό στον 35ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας. Μια διαδρομή 42.195 μέτρων που αποτελεί το μεγαλύτερο δρομικό γεγονός της χρονιάς, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλο τον κόσμο. Κυριολεκτικά όλο τον κόσμο, καθώς ανάμεσα στους περισσότερους από 19.000 δρομείς που έλαβαν μέρος στον αγώνα (και συνολικά πάνω από 55.000 στα τρία δρομικά events της ημέρας) βρέθηκαν άνθρωποι από 110 χώρες. Αν υπολογίσει κανείς ότι οι συνολικά αναγνωρισμένες φτάνουν τις 228, ο μισός πλανήτης είχε εκπροσώπηση σε αυτόν τον σπουδαίο αγώνα.

Κι εσύ, ήσουν ένας από αυτούς. Η σκέψη και μόνο σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι, πράγματι, πέτυχες κάτι πολύ μεγάλο. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά.

Όποιος, όμως, πιστεύει ότι όλο αυτό μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη, όχι μόνο πλανάται, αλλά μπορεί και να γίνει επικίνδυνος. Η συμμετοχή σε έναν αγώνα όπως ο Μαραθώνιος δεν είναι παιχνίδι. Είναι γιορτή, αλλά, αν δεν έχεις φροντίσει να την έχεις προετοιμάσει σωστά, μπορεί να εξελιχθεί σε τραγωδία. Δεν είναι λίγοι που, παρασυρμένοι από τον ενθουσιασμό, πιέζουν τον οργανισμό τους να ξεπεράσει τα όρια της αντοχής με συνέπεια να παθαίνουν σοβαρούς τραυματισμούς, ενώ στο παρελθόν έχουν σημειωθεί και θάνατοι.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχει κάποιος στο μυαλό του κατά τη διάρκεια της διαδρομής, είναι να ακούει το σώμα του. Να αντιλαμβάνεται τα σημάδια ότι τα «καύσιμά» του τελειώνουν, να απολαύσει τα όποια μέτρα του απομένουν και να φύγει με το αίσθημα της ικανοποίησης ότι έκανε το καλύτερο που μπορούσε.

Γι’ αυτό και ο Μαραθώνιος απαιτεί πολλή και καλή προετοιμασία που ξεκινά μήνες πριν. Θέλει υπευθυνότητα, πρόγραμμα και θέληση. Ειδικά σε περιπτώσεις, όπως ο γράφων, που η καθημερινότητα και οι υποχρεώσεις αφήνουν ελάχιστα περιθώρια για σωστή προπόνηση, η θέληση και η επιθυμία να βιώσεις αυτή την εμπειρία είναι που θα οδηγήσουν στο να βρεθούν τρόποι να υποστηρίξεις τον εαυτό σου.

Η προετοιμασία ξεκινά τουλάχιστον τέσσερεις μήνες πριν. Όταν όλοι κάνουν σχέδια για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, εσύ σημαδεύεις μια Κυριακή του Νοέμβρη. Ξεκινάς, μόνος ή με τη βοήθεια κάποιου προπονητή, να εφαρμόζεις το πρόγραμμα των εβδομαδιαίων προπονήσεων. Στην αρχή λίγα χιλιόμετρα, τα οποία σταδιακά αυξάνονται, ενδιάμεσα προπονήσεις ενδυνάμωσης, συντήρησης, χαλάρωσης και, βεβαίως, απαιτούμενα διαλείμματα ξεκούρασης.

Δεν φτάνει, όμως, μόνο αυτό. Η προετοιμασία βρίσκεται στο παπούτσι που θα φορέσεις, τα πατήματά σου στο δρόμο ή το χώμα όπου προπονείσαι, τη διατροφή που θα ακολουθήσεις. Στη μελέτη της διαδρομής χιλιόμετρο με χιλιόμετρο, για δύσκολα σημεία και τις -πολλές είναι αλήθεια- ανηφόρες που κάνουν κατανάλωση δυνάμεων, για να μπορέσεις να κάνεις την κατανομή και τη διαχείρισή τους. Και άλλοι πολλοί εξίσου κρίσιμοι παράγοντες που πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη.

Αν τα αγνοήσεις όλα αυτά, δεν θα είσαι έτοιμος και θα πρέπει να το σκεφτείς πολύ καλά πριν το δοκιμάσεις.

Όταν, όμως, έρθει η ώρα να σταθείς στη γραμμή της εκκίνησης, τότε είναι που αρχίζεις να νιώθεις εκείνες τις πεταλούδες στο στομάχι, σαν τον πρώτο έρωτα. Η χαρά, ο ενθουσιασμός, η μουσική, τα χειροκροτήματα, είναι που δίνουν την πρώτη ώθηση να ξεκινήσεις το μεγάλο εγχείρημα.

Τη στιγμή, ωστόσο, που θα κάνεις το πρώτο βήμα, είσαι μόνος σου, αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Στα 42.195 μέτρα που ακολουθούν, θα συνομιλήσεις άπειρες φορές με το μέσα σου, θα συμφωνήσεις ή θα διαφωνήσεις, θα πάρεις αποφάσεις, θα αλλάξεις, θα βάλεις στόχους, άλλους θα πετύχεις, άλλους θα αφήσεις πίσω, θα δοκιμάσεις το σώμα σου και τις δυνάμεις σου.

Όταν συναντάς κόσμο στο δρόμο που σε περιμένει να σε ενθαρρύνει, παιδάκια να απλώνουν το χέρι να αγγίξουν το δικό σου και έναν καλό φίλο να σε περιμένει σε μια διασταύρωση να σου φωνάξει «μη σταματάς», όλα αυτά τα ξεχνάς. Παίρνεις δύναμη, σκέφτεσαι αυτούς που θα σε περιμένουν στον τερματισμό και συνεχίζεις μερικά χιλιόμετρα ακόμα. Και μετά κι άλλα. Μέχρι να δεις το Καλλιμάρμαρο να φτάνει και τον κόσμο να σε χειροκροτά γι’ αυτό που πέτυχες.

Στα τελευταία μέτρα είσαι πια κάποιος άλλος. Αφήνεις τα δάκρυα χαράς, συγκίνησης, εκπλήρωσης να ξεχυθούν και ψάχνεις τους αγαπημένους σου να χωθείς στην αγκαλιά τους. Και γι’ αυτές τις στιγμές νιώθεις ότι άξιζε.

Δεν ξέρω τι μπορεί να σε κάνει περισσότερο χαρούμενο σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις. Όταν κοιτάς πίσω και συνειδητοποιείς τι έκανες πάλι ή όταν παίρνεις κίνητρο για να κοιτάξεις μπροστά και στα επόμενα. Τα πόδια καίνε, τα κόκαλα πονούν, η μέση τσακίζει, αλλά η καρδιά πετάει. Εκεί που νιώθεις ότι «δεν πάει άλλο», το μυαλό είναι αυτό που σε οδηγεί. Λίγο ακόμα. Και λίγο ακόμα. Μέχρι τον τερματισμό. Εκεί που σε περιμένουν αυτοί που για χάρη τους θα έτρεχες άλλο τόσο. Κι άλλο τόσο. Και όσο χρειαστεί. Και τότε κοιτάς μέσα σου και νιώθεις ένα αίσθημα εκπλήρωσης. «Τα κατάφερα».


* Ο Γιώργος Αράπογλου είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και ερασιτέχνης δρομέας


 

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Previous ArticleNext Article

Ενυδάτωση για δρομείς και τριαθλητές: Τα λάθη, τα προβλήματα και οι λύσεις

Γράφει ο Νίκος Καφετζόπουλος*

Κανένας παράγοντας δεν επηρεάζει τόσο άμεσα έναν αθλητή, όσο η ενυδάτωση. Η αθλητική απόδοση μειώνεται δραστικά όταν σημειωθεί απώλεια υγρών της τάξης του 2% του σωματικού βάρους (π.χ. αθλητής των 75 κιλών, να χάσει 1,5 κιλό του βάρους του).

Παρά τη μεγάλη της σημασία, πολύ συχνά υποτιμάται από τους αθλητές, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Δεν είναι πάντα εφικτό βέβαια να αναπληρωθεί εξ’ ολοκλήρου αυτή η απώλεια, αλλά στόχος είναι να γίνεται η μέγιστη δυνατή αναπλήρωση, ώστε να αποφεύγεται η αφυδάτωση.

Πολλοί αθλητές κάνουν το λάθος να περιμένουν να διψάσουν για να ξεκινήσουν να καταναλώνουν υγρά. Θα πρέπει να γνωρίζουν όμως ότι το αίσθημα της δίψας δεν είναι το πιο ασφαλές «σήμα», για να αντιληφθεί κανείς τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης και την ανάγκη πρόσληψης νερού. Υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα τα χαμηλά επίπεδα υδάτωσης να µην αντικατοπτρίζονται στο αίσθημα της δίψας. Κοινώς, είναι πολύ πιθανό να είναι κανείς αφυδατωμένος και να µη διψάει.

Αφυδάτωση και αθλητική απόδοση

Οι επιπτώσεις της αφυδάτωσης δεν περιορίζονται µόνο στην αναστολή της απόδοσης, αλλά είναι ικανές να προκαλέσουν επικίνδυνες θερμικές βλάβες, όπως η θερμοπληξία. Οι κύριες αιτίες που η αφυδάτωση επηρεάζει την αθλητική απόδοση είναι οι εξής:

  • μείωση του όγκου πλάσματος αίματος
  • μειωμένη επιδερμική ροή αίματος
  • μειωμένη εφίδρωση
  • μειωμένη διασπορά θερμότητας
  • αυξημένη θερμοκρασία πυρήνα
  • αυξημένη χρήση γλυκογόνου

Η αφυδάτωση προκαλεί πτώση του όγκου πλάσματος, μείωση της φλεβικής επιστροφής του αίματος στην καρδιά και τελικά μείωση της πλήρωσης της καρδιάς. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες επιφέρουν μείωση της μέγιστης καρδιακής παροχής και της μέγιστης πρόσληψη οξυγόνου (VO2max) με αποτέλεσμα την κόπωση και την μειωμένη δυνατότητα παραγωγής έργου. Επιπλέον, η αφυδάτωση περιορίζει την ικανότητα του σώματος να μεταφέρει θερμότητα από τους μυς στην επιφάνεια του δέρματος, και τελικά στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα την μη ικανοποιητική θερμορύθμιση.

Η διαδικασία της εφίδρωσης και κατά συνέπεια η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος εξαρτώνται από τα επαρκή επίπεδα υδάτωσης πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα φυσιολογικά επίπεδα υγρών στο σώμα εξασφαλίζουν σταθερό όγκο αίματος, γεγονός που επιφέρει διπλό όφελος για τον οργανισμό. Αφενός εξασφαλίζεται ο απαιτούμενος ρυθμός εφίδρωσης, αφετέρου η σταθερή αιμάτωση των μυών (μεταφορά οξυγόνου) για την παραγωγή έργου. Όταν οι ανάγκες σε υγρά δεν ικανοποιούνται, προκαλείται μια σειρά θερμικών διαταραχών, όπως:

  • Κράμπες: ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί των ενεργών μυών
  • Εξάντληση: ασθενής και γρήγορη καρδιακή συχνότητα, χαμηλή αρτηριακή πίεση, κεφαλαλγία, ζάλη, μειωμένη εφίδρωση
  • Θερμοπληξία: απώλεια θερμορυθμιστικών μηχανισμών, υπερβολική άνοδος της σωµατικής θερμοκρασίας, παύση εφίδρωσης, ξηρό και ζεστό δέρμα, κυκλοφορική καταπληξία, βλάβη κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ενυδάτωση και αθλητικά ποτά για τριαθλητές και δρομείς

Συστάσεις για την πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια της άσκησης

Η βέλτιστη κατάσταση υδάτωσης μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση  150-350 ml υγρών σε μεσοδιαστήματα 15-20 λεπτών, αρχίζοντας από την έναρξη της άσκησης. Για αθλητικά γεγονότα μεγάλης έντασης που διαρκούν περισσότερο από μία ώρα συστήνεται η κατανάλωση 600 – 1.200 ml/ ώρα διαλύματος που να περιέχει υδατάνθρακες σε συγκεντρώσεις 4% – 8%.

Όσον αφορά την αναπλήρωση ηλεκτρολυτών (κυρίως νατρίου), αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι ακόμα και σε επίπονες, παρατεταμένες δραστηριότητες όπως ο μαραθώνιος, η προσθήκη ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα και τελικά την εμφάνιση ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Οι μικρές ποσότητες, όπως αυτές που περιέχονται στα εμπορικά αθλητικά ποτά είναι επαρκείς και δεν φαίνεται να είναι επιζήμιες. Αυτό που πρέπει να κάνει ο αθλητής είναι να αλατίζει επαρκώς το φαγητό του, αφού ένα συνηθισμένο αλατισμένο γεύμα περιέχει 2-3 γραμμάρια νατρίου, ποσότητες επαρκείς για την κάλυψη των απωλειών.

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής”. Στο www.nutribase.gr μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη δουλειά του:

Photos: FOTOTrexoume
Πηγή: xterragreece.com

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

Απώλεια λίπους και γράμμωση σε 10 βήματα

Του Νίκου Καφετζόπουλου*

Η απώλεια λίπους και η γράμμωση δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά θέλει συστηματική προσπάθεια. Ας δούμε ποια είναι τα συστατικά εκείνα της διατροφής που μπορούν να σας βοηθήσουν να πετύχετε το στόχο της απώλειας λίπους και της γράμμωσης του σώματος σας.

Μια αυστηρή δίαιτα από μόνη της δεν είναι σίγουρα η λύση, γιατί θα έχει ως επακόλουθο την αναπόφευκτη απώλεια μυικής μάζας και σίγουρα δεν θα έχετε το αποτέλεσμα που περιμένετε. Τι πρέπει να κάνετε:

1: Κάντε παράλληλα άσκηση

Το τρέξιμο είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους για να κάψετε λίπος εύκολα, αφού όχι μόνο βοηθά στην καύση του, αλλά επιπλέον ενισχύει τον μεταβολισμό και αυξάνει την προσκόλληση σας στο πρόγραμμα διατροφής. Τα βάρη έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα γιατί εκτός από την ανάπτυξη της μυικής μάζας έχουν και την ικανότητα να αυξάνουν τον μεταβολισμό για ώρες μετά.

Υποκατάστατα ζάχαρης: Τα υπέρ και τα κατά

2: Κοιμηθείτε καλά

Η έλλειψη ύπνου είναι ικανή να γκρεμίσει τις προσπάθειές σας να χάσετε λίπος, δεδομένου ότι η έκκριση γκρελίνης προκαλεί έντονη επιθυμία για ζάχαρη και άλλα λιπαρά τρόφιμα. Επίσης η κόπωση την επόμενη μέρα θα σας κάνει πιο υποτονικούς και λιγότερο δραστήριους με αποτέλεσμα την επιβράδυνση του μεταβολισμού σας. Μη ξεχνάτε τέλος, ότι όσο πιο αργά κοιμηθείτε, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες για μια βραδινή επιδρομή στο ψυγείο.

3: Ενυδάτωση

Το νερό είναι φυσικός καταστολέας της όρεξης. Ο εγκέφαλος πολύ συχνά δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ των αισθημάτων της πείνας και της δίψας ή η διάκριση αυτή είναι θολή και συγκεχυμένη. Έτσι έλλειψη νερού μπορεί να οδηγήσει σε αχρείαστη πρόσληψη τροφής. Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σωστή ενυδάτωση βελτιώνει την σωματική, την πνευματική απόδοση, ακόμα και την ευεξία μας.

4: Αυξήστε τις πρωτεΐνες

Για να προστατέψετε τον μυϊκό σας ιστό, συμπληρώστε τη διατροφή σας με άπαχο κρέας, ξηρούς καρπούς, γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά. Θα σας βοηθήσει να μείνετε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να περιορίσετε τις “junk” επιλογές σας.

5: Αποφύγετε το αλκοόλ

Μείνετε μακριά από το αλκοόλ, γιατί το μόνο που θα καταφέρετε είναι να προσθέσετε 100-150 θερμίδες ανά ποτό (300-400 θερμίδες τα κοκτέιλ), οι οποίες και μετατρέπονται απ’ ευθείας σε σπλαχνικό λίπος.

6: Αποφύγετε το φαγητό εκτός σπιτιού

Όσο πιο πολύ προτιμάτε το σπιτικό φαγητό, τόσο καλύτερα θα πάτε. Οι μερίδες στα εστιατόρια μπορεί να είναι διπλάσιες και τριπλάσιες από αυτές που χρειάζετε το δικό σας σώμα. Αρκεί να σκεφτείτε ότι μια μακαρονάδα σε εστιατόριο μπορεί να ξεπερνά τις 1.200 θερμίδες, χωρίς τα παρελκόμενα.

7: Να τρώτε λιγότερο, αλλά όχι υπερβολές

Καταναλώνοντας λιγότερες από 1000 θερμίδες την ημέρα προκαλείτε το σώμα σας να ξεκινήσει την αποθήκευση λίπους και την επιβράδυνση του μεταβολισμού με σκοπό την επιβίωση. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε κάποιο αρχικό βάρος, αλλά μόλις αρχίσετε να τρέφεστε κανονικά, θα το κερδίσει όλο πίσω και με το παραπάνω. Σίγουρα το έχετε ξανακούσει.

Έτσι θα κάνετε υγιεινή διατροφή με μικρό κόστος

8: Δείπνο, το μικρότερο γεύμα της ημέρας

Βασική και εύκολη συμβουλή. Αν το καταφέρνετε, δύσκολα θα ξεπερνάτε τα ενεργειακά όρια σας και το πιο πιθανό είναι τελικά να αποφεύγετε την καθημερινή μικρή εναπόθεση λίπους, η οποία όσο περνάει ο καιρός γίνεται κάτι περισσότερο από εμφανής. Βραδινό κανονικό με ασφάλεια μπορούν να καταναλώνουν μόνο αθλητές.

9: Επιλέξτε φρούτα

Τα φρούτα αποτελούν ιδανικά σνακ, καθώς θα σας γεμίσουν με βιταμίνες και ενέργεια. Αν θέλετε να κάψετε λίπος, επιλέξτε τα έναντι των χυμών, οι οποίοι προσδίδουν περισσότερες θερμίδες, λιγότερες φυτικές ίνες και μικρότερο κορεσμό. Εννοείται ότι αποφεύγετε και άλλα συνηθισμένα σνακ, όπως κριτσίνια, κρακεράκια, μπισκοτάκια, αναψυκτικά με ζάχαρη, τυποποιημένους χυμούς, ζαχαρούχα ice tea κλπ. Ειδικά για άτομα με χαμηλή φυσική δραστηριότητα, το σνακ δεν μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από 1-2 μικρά φρούτα.

10: Γευματίστε πριν πεινάσετε και σταματήστε πριν χορτάσετε

Καταναλώστε 3 κυρίως γεύματα και 1-2 σνακ την ημέρα μόνο αν πεινάτε. Τα σνακ δεν είναι υποχρεωτικό να γίνονται, βοηθούν όμως κάποια άτομα να φτάνουν στο τραπέζι με ελεγχόμενη όρεξη. Ξεκινήστε πάντα με την σαλάτα, τρώτε με αργό ρυθμό για να αντιληφτείτε εγκαίρως το κορεσμό και σηκωθείτε αμέσως από το τραπέζι.

Το λίπος δεν φεύγει τοπικά, αλλά συνολικά. Συνδυάστε τα παραπάνω με ένα σωστό πρόγραμμα γυμναστικής αλλά να θυμάστε το εξής: Οι κοιλιακοί φτιάχνονται στη κουζίνα σας, όχι στο γυμναστήριο!

Διαβάστε επίσης: Η κατάλληλη διατροφή για ενίσχυση του ανοσοποιητικού

* Ο Νίκος Καφετζόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Έχει γράψει το βιβλίο “Πρακτικός οδηγός Αθλητικής Διατροφής” και είναι συνεργάτης του runnfun.gr

Ακολουθήστε το Run 'n Fun στο Google News

x
Send this to a friend